(Gr. cig. palmhouten doosje),
1. ronde doos met deksel in edel metaal, marmer, hout of aardewerk, veelal met concaaf gebogen zijden, die dienst deed voor het bewaren van toiletartikelen of zalf. Fraaie 14de-eeuwse voorbeelden in zilver zijn in Z.-Italië en in Rusland gevonden,
2. vaatwerk van ivoor, metaal of hout, tot in de 13de eeuw gebruikt voor het bewaren van de Eucharistie. In tegenstelling tot de ciborie of spijskelk heeft de pyxis geen voet: hij is cilindervormig of veelhoekig en wordt door een plat of kegelvormig scharnierend deksel afgesloten. In Limoges werden vele pyxes van gegoten koper, versierd met émail champlevé vervaardigd.
