Tolerantie betekent verdraagzaamheid en is de erkenning dat naast de eigen denkbeelden, gewoonten en kenmerken, er andere zijn van gelijke waarde. Tolerantie betekent dat sancties uitblijven voor afwijkende meningen en gedragingen.
Voltaire (1694-1778) bepleitte verdraagzaamheid vooral tegenover nieuwe ideeën: ''Wat is tolerantie? Ze is de consequentie van de menselijkheid. We worden allemaal gevormd door kwetsbaarheid en vergissing. Laten we elkaar onze dwaasheden vergeven – dat is de eerste wet van de natuur.''
Tolerantie is een element van bijvoorbeeld het recht op vrijheid van meningsuiting, maar volgens Thomas Paine (1737-1809) is tolerantie niet genoeg, omdat het evenzeer anderen een stempel opdrukt als intolerantie. Tolerantie heeft betrekking op geloofszaken en vrijheid van meningsuiting, maar ook op seksuele oriëntatie, levensstijl, etcetera.
De grenzen van tolerantie worden bepaald door belangen van nationale veiligheid, openbare gezondheid, algemeen aanvaarde zedelijke standaarden, bescherming van andere leden van de maatschappij en ook door de gezondheid van betrokkenen zoals bij drugsgebruik. In de jaren zestig ontstond onder invloed van denkers als Herbert Marcuse het idee van de ''permissive society'' waarin grote verschillen in denkbeelden en zeden getolereerd konden worden. Vanaf de jaren tachtig was een verschuiving te zien naar minder vrijblijvendheid jegens ongewenst geachte ontwikkelingen, zoals drugsgebruik, racisme, seksuele uitwassen enzovoort. De tolerantie werd ook inzet van discussie over de multiculturele samenleving: tolerantie voor ieders gebruiken en denkbeelden kan leiden tot het mislukken van integratie. Tolerantie voldoet niet als basis van mensenrechten, omdat behalve aanvaarding ook een actief uitgedragen respect voor mensen en hun kenmerken nodig is. Pragmatisten als de Amerikaanse filosoof Richard Rorty menen dat de democratische samenleving een hoge mate van tolerantie moet hebben, maar dat solidariteit, vooral met zwakkeren, een voorwaarde is.
