is een besmettelijke ziekte bij kippen, die sinds invoering van het kunstmatige broeden over de hele wereld is verspreid. De ziekte wordt veroorzaakt door de bacterie Salmonella pullorum, die via het ei van de moeder op de nakomelingen kan overgaan.
De ziekteverschijnselen worden voorn. bij de kuikens waargenomen, maar ook volwassen dieren kunnen aan p. sterven, l.h.a. treden de verschijnselen op een leeftijd van 2 tot 3 weken op. De kuikens worden minder levendig en gaan in gehurkte houding en met gesloten ogen en afhangende vleugels zitten. Diarrhee is een veel voorkomend bijverschijnsel. De ontlasting zet zich daarbij in plakken aan het dons vast. Do meeste kuikens sterven binnen een week nadat de eerste verschijnselen zijn waargenomen. De overlevende dieren kunnen levende smetstofdragers worden en vormen daarmee een groot gevaar voor de nakomelingen en voor andere kuikens.
De pullorumbacterie nestelt zich bij voorkeur in de eierstokken van de overlevende dieren en wordt daardoor ook met de eieren afgescheiden. Tijdens het broeden krijgen de bacteriën de gelegenheid zich sterk te vermeerderen. In sommige gevallen heeft dat tot gevolg, dat de vrucht niet tot ontwikkeling komt en reeds in het ei afsterft. De meeste kuikens worden echter wel levend geboren en gaan pas na enkele weken ziekteverschijnselen vertonen. In deze eerste levensweken hebben de dragers van de smetstof reeds een groot aantalbacteriën in hun ontlasting afgescheiden, die door de soortgenoten opgenomen konden worden. Wanneer de laatste gezond en levenskrachtig ter wereld zijn gekomen, bestaat de kans, dat zij de ziekte overleven en tot nieuwe smetstofdragers worden. De omstandigheden in de broedmachines zijn voor de vermeerdering van de bacterie uitermate gunstig. Wanneer dan ook een paar met p. besmette eieren in de broedmachine zijn gebroken, kunnen de bacteriën zich daarin snel verspreiden en vermenigvuldigen. Er wordt aangenomen, dat de meeste kuikens in de broedmachine worden besmet, o.a. bij het openpikken van de schaal. Gezien het grote gevaar voor de pluimveefokkerij zijn rigoreuze maatregelen getroffen om de ziekte te bestrijden. Daarom geldt in Ned. het voorschrift, dat alle jonge hennen van de vermeerderingsbedrijven op p. moeten zijn onderzocht voordat er broedeieren van mogen worden afgeleverd, nog steeds, al komt de infectie de laatste jaren ten gevolge van deze maatregelen nog slechts sporadisch voor.