De moleculen aan het grensvlak tussen een vloeistof en een gas worden aangetrokken door de dieper in de vloeistof gelegen moleculen. Moleculen, die zich binnen in de vloeistof bevinden, ondervinden een alzijdige aantrekking.
Dit heeft tot gevolg dat er energie moet worden geleverd om een molecule van binnen uitde vloeistof naar het oppervlak te brengen, of m.a.w. om het oppervlak van een vloeistof te vergroten is energie nodig. De hoeveelheid energie per cm2 opp.-vergroting is de o. De o. neemt af met stijgende temp. en is nul bij de kritische temp. De energie, die nodig is voor een vergroting van het oppervlak, kan formeel geïnterpreteerd worden als arbeid verricht door een in het oppervlak werkende kracht. De grootte van deze formele kracht per cm noemt men eveneens o. Beide grootheden zijn overigens numeriek en in dimensie aan elkander gelijk (erg/cm- = dyne/cm).
De capillaire verschijnselen worden door de o. veroorzaakt. Ook tussen 2 verschillende vloeistoffasen en tussen 2 gassen onder zeer hoge druk bestaat een o., die dan dikwijls grensvlakspanning wordt genoemd.