of nectar, die volwassen bijen uit bloemen verzamelen, wordt tijdelijk geborgen in hun honingblaas, een uitstulping van de slokdarm. Bij thuiskomst wordt deze geledigd en de inhoud gereikt aan jonge bijen.
Deze brengen de dunne zoete vloeistof in cellen, waarbij er water aan onttrokken wordt. Tenslotte komt de h. terecht in het boven en achter het broednest gelegen deel van de ratenbouw en worden de cellen, ais aan de inhoud voldoende water onttrokken is, gesloten met een dekseltje van bijenwas. De h. is nu een dikke, stroperige vloeistof, te vergelijken met een oververzadigde suikeroplossing, voorn. bestaande uit een mengsel van ongeveer gelijke delen glucose en fructose; het s.g. is 1,4.
Dit product is bestemd voor de voedering van de volwassen bijen en van het broed, doch vormt ook een uitstekend en smakelijk voedsel voor de mens.
De met h. gevulde raten kunnen uit de ratenbouw verwijderd worden en zonder verdere bewerking als raat-h. worden gegeten, bij voorkeur verbrijzeld en uitgestreken op brood of beschuit. Velen vinden deze honingsoort de lekkerste. Aan raat-h. stelt men de eis, dat de h. zich bevindt in maagdelijke, d.i. niet-bebroede raat. De kleur is lichtgeel tot wit; vooral h. die op de struikheide verzameld is, leent zich voor het gebruik als raat-h., daar deze h. zeer weinig vloeibaar is en dus ook goed verzonden kan worden, wat met andere raathoningsoorten zeer bezwaarlijk is, daar de minste beschadiging van de raat lekkage oplevert.
De meeste h. wordt echter gegeten zonder de raat. De zich in bijenkasten bevindende raampjes worden, als de wasdekseltjes van de cellen zijn verwijderd, ontzegeld, gecentrifugeerd in een z.g. honingslinger, waarbij de raat vrijwel onbeschadigd blijft, doch de h. uil de cellen vliegt en nadat door zeven de kleine wasstukjes zijn verwijderd, als slinger-h. verkocht. De uit korven gesneden, met h. gevulde raat, wordt verbrijzeld en m.b.v. een honingpers, waarin de raat tot een koek wordt samengeperst, tot pers-h. verwerkt.
In enkele zemerijen, inrichtingen waarin de ruwe h. tot consumptie-h. wordt verwerkt, maakt men voor dit doel gebruik van centrifuges uit de wasindustrie.
Stukken raat, die met stuifmeel zijn gevuld, en h., die onder de bewerking uit de raten druipt, worden samengestampt tot voer- of stamp-h., die aan de bijen wordt gevoederd.
Vroeger liet de korfimker zijn verbrijzelde honingraten op een zeef uitlekken en werd deze h., die met slinger-h. te vergelijken is, als lek- of tap-h. verhandeld.
De uit de raat verwijderde h. is aanvankelijk helder en doorzichtig, behalve heide-h.; deze laatste bevat vele luchtbelletjes. Na korte of lange tijd wordt de massa troebel doordat kristallisatie intreedt; nog later wordt de hele massa m.o.m. vast.
De honingkristallen kunnen van zeer verschillende grootte en kleur zijn, zodat men witte, m.o.m. geelwitte tot donkerbruine h. aantreft. Vooral koolzaad-h. kristalliseert zeer snel; soms reeds in de raat. de gekristalliseerde h. kan weer vloeibaar gemaakt worden door langzame verwarming (tot ten hoogste 60 aC) in een pan met warm water.
Daar h. zeer hygroscopisch is, dient hij op een droge plaats te worden bewaard; in vochtige omgeving treedt, als het watergehalte boven 25% stijgt, gisting op.
In Midden Eur. wordt vrij veel h. geproduceerd, die tot grondstof heeft de zoete uitscheidingsproducten van op coniferen levende dop- en schildluizen. Deze uit blad-h. of honingdauw bereide h. is zeer donker van kleur en wordt in Ned. zelden
gewonnen. Voor de eisen, die de Warenwet aan h. stelt, z. Honingbesluit.
A. MINDERHOUD.
