Agrarisch Encyclopedie

Veerman (1954)

Gepubliceerd op 17-11-2021

Haaktand

betekenis & definitie

of hoektand is een meestal krachtige tand, geplaatst tussen snijtanden en kiezen. De h. ontbreekt bij de herkauwers en de merrie (z.

Tandformule).Haal

(volksk.) is bij het open haardvuur de ijzeren plaat, waaraan de pot en de ketel hangen. Er zitten ‘takjes’ (kepen) aan, waardoor de pot m.o.m. dicht boven het vuur kan worden gehangen. De h. is boven aan de haalboom in de schoorsteen bevestigd.

De h. is het zinnebeeld van het huiselijk leven. De bruid, die voor het eerst bezit nam van het nieuwe huis, werd gehaald, d.w.z. zij werd naar de h. geleid, die zij met de hand moest aanraken. In sommige plaatsen wordt nog de nieuwe knecht ol meid in de boerderij naar de haard geleid.

In het schependom van Nijmegen en in de Betuwe heeft de gewoonte zich tot in de negentiende eeuw gehandhaafd.

Daar werd ook een nieuwe buurman om de h. geleid.