Agrarisch Encyclopedie

Veerman (1954)

Gepubliceerd op 21-01-2021

Delphinium

betekenis & definitie

ridderspoor. Tot de fam. der Ranunculaceae behorende, eenjarige en overblijvende, kruidachtige planten, die grote sierwaarde hebben en veel als borderplant en voor snijbloemen gebruikt worden.

D. ajacis L., eenjarig, bladeren tot 3 maal geveerd met lijnvormige slippen, bloemen blauw, rose of wit, Middellandse Zeegeb., W. Az. D.nudicaule T. et G., laag, met vlezige wortels en 5-7-delige bladeren en oranje bloemen in trossen, Californië. D.ruysii RUYS, cultuurhybride ontstaan uit een kruising van D.nudicaule en een elatum-vorm.

Bij de var. ‘Pink Sensation’ zijn de bladeren diep ingesneden, blauwgroen berijpt en de bloemen rosé. De afkomst van de bekende tuinriddersporen is niet geheel meer na te gaan. Vermoedelijk zijn zij ontstaan uit kruisingen van verschillende soorten met D.elatum L..

Tot de z.g. ‘Belladonna vormen’ behoren o.a. ‘Lamartine’, donkerviolet; ‘Capri’, gentiaanblauw; ‘Moerheimi’, wit. Enkele van de beste vormen van het elalum-type zijn: ‘Cambria’, mauve met lichtblauw; ‘mrs Olga Abel’, met grote, purperviolette bloemen; ‘Duchess of Portland’, halfgevuld, diep hyacinth blauw; ‘Blue Spire’, met lange, spitse bloemtrossen, gentiaanblauw; ‘Blue Beauty’, helder gentiaanblauw met donker oog.

In Am. kwamen de laatste jaren tol ontwikkeling de z.g. ‘Pacific Hybrids’, die, in tegenstelling tot de vegetatief voortgekweekte, Eur. vormen, uit zaad vermeerderd worden. Deze zijn daardoor meestal niet geheel soortecht, maar zij munten uit door grote bloemen in enorme, aarvormige trossen. Het is een bezwaar, dat zij niet geheel overblijvend zijn.

D.grandiflorum L., uit zaad gekweekte, overblijvende sierplant met fijner blad en kleiner bloemen dan de voorgaande; bloemen hemelsblauw. Bijzonder mooi is de vorm Cineraria caeruleum’ (Blauer Spiegel).

De soort D.staphisagria L. heeft pharmaceutische betekenis. Plant voorkomend in Kl. Az. en Z. Eur. Wordt gekweekt in Frankr. en Italië. Gebruikt worden de zaden (Semen Staphisagriae, Ned.

Ph. Ed. V, of staverzaad), welke luisdodende eigenschappen bezitten. Deze gunstige werking is te danken aan het voorkomen van zeer giftige alkaloiden, waarvan delphinine, delphisine en delphinidine de belangrijkste zijn.

< >