Een vennootschap onder firma is een eenvoudige manier waarop twee of meer personen een onderneming kunnen oprichten. Deze personen kunnen dan onder een gezamenlijke naam of firma optreden. In tegenstelling tot de Belgische vennootschap onder firma, heeft de Nederlandse geen rechtspersoonlijkheid.
De vennootschap onder firma kan opgericht worden door natuurlijke personen maar ook door rechtspersonen. Rechtspersonen gebruiken een vennootschap onder firma soms in het teken van een project. Er is geen minimumkapitaal vereist bij de oprichting.
Om een vennootschap onder firma op te richten moet de vennootschap ingeschreven worden bij de Kamer van Koophandel. De vennoten sluiten onderling een overeenkomst met daarin afspraken over bijvoorbeeld de werk- en winstverdeling. Het is niet toegestaan om een vennoot geheel uit te sluiten van de winstverdeling. Iedere vennoot moet iets in het vennootschap inbrengen. Dit kan bijvoorbeeld geld zijn maar ook goederen of arbeid.
Vennoten kunnen hoofdelijk aansprakelijk gesteld worden voor gemaakte schulden aangezien het geen rechtspersoonlijkheid heeft, in tegenstelling van bijvoorbeeld een besloten of naamloze vennootschap. Privé schulden van de vennoten kunnen niet op het vermogen van de vennootschap verhaald worden.
Een speciale vorm van de vennootschap onder firma is de commanditaire vennootschap. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen beherende en stille vennoten. Beherende vennoten zijn bevoegd om te handelen namens de vennootschappen terwijl stille vennoten enkel een financiële inbreng hebben. Net als bij de normale VOF, mag er bij een commanditaire vennootschap geen enkele vennoot uit worden gesloten van winstverdeling.
