XYZ van Amsterdam

J. Kruizinga, Gerrit Vermeer (2002)

Gepubliceerd op 22-06-2018

Kaas, Jaap

betekenis & definitie

Kaas, Jaap - Jaap Kaas (1898-1972), werd op de Zwanenburgwal geboren, waar zijn familie handelde in oud ijzer. Het gezin verhuisde naar Antwerpen, waar de Zoo de grote passie van Jaap werd. De beeldhouwers Rembrandt Bugatti en Josué Dupon inspireerden hem bij zijn tekenen en boetseren. Op advies van laatstgenoemde meldde hij zich aan bij de Koninklijke Academie van Schone Kunsten van Antwerpen, waar hij zich een ijverig leerling toonde. In 1914 ontvluchtte de familie Kaas Antwerpen en vestigde zich weer in A., waar Jaap de Rijksakademie van Beeldende Kunsten* bezocht en leerling werd van prof.

Jan Bronner. Daarna werkte hij in dienst van Monumentenzorg* en voerde opdrachten uit ter versiering van nieuwe gebouwen, waaronder Tuschinski* en het Koloniaal Instituut (het huidige Tropenmuseum*). Tussen de Eerste en de Tweede Wereldoorlog voorzag hij A. met enkele andere beeldhouwers en in samenwerking met de architecten van de Amsterdamse School* van anoniem beeldhouwwerk. Kaas had zijn atelier in Artis* (waarvan hij de belangrijkste beeldhouwer werd) en in de Muiderpoort*. In 1940 werd hij als jood ontheven van zijn functie als leraar aan het Instituut voor Kunstnijverheidsonderwijs. Hij werd leider van een speciaal opgerichte joodse kunstnijverheidsschool.

Na de opheffing van deze school dook hij onder. Na de Tweede Wereldoorlog stortte Kaas zich volop in de strijd tussen figuratieven en abstracten. De laatste tien jaar van zijn leven leefde hij op zichzelf. Kaas heeft enkele honderden beelden vervaardigd. In 1987 werd in het A'dams Historisch Museum een tentoonstelling gehouden over het leven en werk van Jaap Kaas, waar 30 tekeningen en 20 beelden van hem te zien waren.

LIT. Jan Teeuwisse, Jaap Kaas (1898-1972), de beeldhouwer van Artis, O.A. 1987, 99; id., Leven en werk van beeldhouwer-tekenaar Jaap Kaas, 1987.