Een werktuig, in den regel bestaande uit twee takelblokken, waardoor een looper is geschoren. Met een takel kan men, met weinig kracht, zware vrachten ophijschen of vieren.
Een takel, waarvan het aantal schijven vijf of meer bedraagt, noemt men een jijn of zwaren takel (zwaartakel). Een takel met één blok heet een jol. Verder heeft men dubbele jol, derdehand, vierlooper, halve jijn, heele jijn.
