Vroeger was een log een blok hout (Eng; log) met een touw eraan, voorzien van knoopen. Men wierp het blok overboord en liet het touw door de handen glijden.
Door het aantal knoopen te tellen, dat in een bepaalden tijd door de handen ging, berekende men de snelheid van het schip. Men drukte die snelheid uit in knoopen in het uur. Thans is de log een langwerpig kegelvormig stuk hout, voorzien van vinnen, die geplaatst zijn als de bladen van een schroef. De log draait, wanneer zij aan een lijn door het water getrokken wordt. Door de draaiende lijn met een telwerk te verbinden, kan men de snelheid van het schip aflezen. Men rekent thans met zeemijlen (1875 meter), die door Engelsche zeelieden nog knoopen genoemd worden.
