Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 10-01-2021

nerd, nurd

betekenis & definitie

(1985) (< Eng.) (jeugd) (uitgesproken [neurt]), een moeilijk vertaalbaar begrip uit de computerwereld en de jeugdtaal. Het wordt zowel negatief (mietje, kneus, vakidioot) als positief (een bolleboos of computerprofessor) gebruikt. Het clichébeeld van een nerd is een gebrilde en gepukkelde jongeman met een schichtige blik en een duidelijk aanwezige zweetgeur; iemand die niet goed is in sporten maar bezig is met schaken, computers en andere beta-dingen. Vrouwelijke nerds zijn moeilijker te herkennen. In 1998 verscheen van de hand van Max de Bruijn het Handboek voor de nerd. De oudste vindplaats van het woord in Amerika is in 1951. De term raakte evenwel pas echt populair in de jaren zeventig. Volgens sommigen zou dit te wijten zijn aan het veelvuldig gebruik ervan in de televisieserie 'Happy days'. Eén der hoofdfiguren, Fonzie, zou het woord meer dan eens in de mond genomen hebben. In 1984 verscheen dan "Revenge of the Nerds", een Amerikaanse filmkomedie die erg populair werd. De herkomst van 'nerd' is echter onduidelijk. Sommige lexicografen zien er een variant in van de slangterm 'nert' (uit de jaren veertig van vorige eeuw), op zichzelf al verwant met 'nut' (gek). Volgens anderen zou het om een nonsenswoord gaan, bedacht door Theodor Geisel, in zijn boek 'If I ran the Zoo.' Kijk ook onder nerdi*.

• Het Engelse woord „Nerd" spreek je uit als „nurd". En het Engelse woord TURD betekent, zoals een ieder weet, DROL. Alleen daarom al is de film „De Nurds slaan terug" te vergelijken met shit. Of met blurp, zo u wilt. „Nerds" worden op een Amerikaanse universiteit de „groentjes", eerstejaarsstudenten, genoemd. De groep nieuwelingen moet van ouderejaars allerlei pesterijen velen. Dat vinden zij niet leuk, de niet-nerds wel. (Het vrije volk, 10/05/1985)
• In de jaren zeventig en tachtig veranderden wereldberoemde Nerds als Woody Allen en Elvis Costello, het imago van de Nerd van suffige droogkloot in zachtaardige, intelligente leukerd. De kleding waarin een Nerd verschijnt, is door de jaren heen eigenlijk niet veel veranderd. Zijn broek is te kort, zijn schoenen zijn zwart en te groot, meestal draagt hij een donkere, ouderwetse bril: hij ziet eruit zoals veel (vooral) Italiaanse, Spaanse en Franse moderne jongeren er tegenwoordig uit zien. (NRC Handelsblad, 13/09/1989)
• Nurd, (< Eng.) studiebol, stil type, slome; de aan het Amerikaanse lingo ontleende vorm 'nerd' wordt ook wel gebruikt. (Cor Hoppenbrouwers: Jongerentaal. 1991)
• Een nul valt niet in de smaak bij Ter Braak. Hij is naar de mening van Ter Braak een nerd en wordt daarom onder het thema van de avond, `de zee', benoemd tot kwal. (Nieuwe Revu, 28/09/1994)
• Want hoe zeg je `Ik wil een blonde, dominante man met spierbundels als kabels' tegen een donkere `nerd' van anderhalve meter hoog? (HP/De Tijd, 17/03/1995)
• De klassieke nerd was het wiskundetype met de verkeerde overhemden, het sulletje dat bij gym altijd het laatst werd gekozen. De moderne nerd zit in cybercafés te Internetten. Volgens sommigen is hij de Nieuwe Mens. (de Groene Amsterdammer, 10/07/1996)
• Het is druk op de HCC-dagen, het driedaagse dorado voor computerhobbyisten. Nerds en happy family's verdringen zich in de jaarbeurshallen... (HP/ De Tijd, 14/01/2000)
• (Woordenboekje voor de krantenlezer. 2001)
• De mannen staan erbij en kijken ernaar. Ze zijn van het type nerd, onmachtig, een tikje wezenloos, zoals hoofdpersoon Goos in het eendenverhaal, die meer van zijn eend Zwaan lijkt te houden dan van zijn vrouw Fleur. (het Parool, 21/08/2002)
• Het beeld van de bleke computernerd die stilletjes achter zijn scherm een virus in elkaar prutst, is volgens Van den Boomen achterhaald: "Het zijn echt niet meer alleen de bebrilde jongetjes in de rare overhemdjes die schade aanrichten. We hebben te maken met een hele generatie die is opgegroeid met internet. De meeste kinderen zijn daar heel handig mee. Je hoeft geen computerfreak te zijn om een virus te maken. Ook de boefjes kunnen het." (de Groene Amsterdammer, 14/08/2004)
• De Zuckerberg uit de film werd al vergeleken met Gordon Gekko en het onvermijdelijke woord ‘computernerd’ viel veelvuldig. (Arnon Grunberg: Voetnoot. 2011)