Een woordenboek van de filosofie

Begrippen, stromingen, denkers (2017)

Gepubliceerd op 19-04-2017

Behaviourisme

betekenis & definitie

De leer of praktijk van het herleiden van mentale begrippen tot voor ieder waarneembaar gedrag. In de psychologie brengt het een experimentele, en vaak fysicalistische en operationalistische benadering met zich mee (zie positivisme), die introspectie verwerpt en op voorspellen en beheersen veeleer dan op begrip gericht is.

Logisch of analytisch behaviourisme definieert mentalistische termen met gebruikmaking van uitsluitend gedragingen en fysiologie. Metafysisch of filosofisch behaviourisme weigert in psychische processen meer te zien dan fysiek gedrag. Methodologisch behaviourisme eist toetsing in termen van gedrag maar onthoudt zich van filosofische conclusies. Iets dergelijks geldt voor het radicale behaviourisme, maar dit is rigoureuzer: het verwerpt hypothetische constructen en interveniërende variabelen (zie logische constructies). Zie ook cognitief.

B.F.
Skinner, Over gedrag, 1983. (Vertaalde teksten van een van de belangrijkste behaviouristische psychologen.)
C.Sanders, De behavioristische revolutie in de psychologie, 1972. (Bespreekt de voornaamste behaviouristen.)
G.E. Zuriff, Behaviorism: a Conceptual Reconstruction, 1985. (Volledig overzicht van argumenten voor en tegen het behaviourisme.)
R.Marres, Filosofie van de geest, 1985. (Bestrijdt het filosofisch behaviourisme, zie de hoofdstukken 2 en 5 en passim.)