ca 1930 km lange rivier in Brazilië, ontspringt op de noordelijke hellingen van de Matto Grosso en mondt uit in de trechtermond van de Amazone; zij is grotendeels onbevaarbaar door de vele stroomversnellingen. Slechts de benedenloop wordt bevaren door kleinere zeeschepen.
Rivierhavens zijn hier Altamira en Vitória.