burcht in Thüringen (Duitsland), op een smalle rots, 411 m hoog, ten Z. van Eisenach gelegen, werd vermoedelijk ca 1070 door Lodewijk de Springer gesticht en was in de 12de en 13de eeuw de zetel van de landgraven uit het Huis Schaumburg. Ten tijde van Herman I (1190-1260) was het een middelpunt van letterkundig leven.
De Wartburg is beroemd door de H. Elisabeth en het oponthoud van Luther aldaar tussen Mei 1521 en Mrt 1522. In 1952 is de Wartburg, die een bedevaartsoord van het Protestantisme is, onder controle van de staatsautoriteiten gesteld, die tot ingrijpende restauraties overgingen en de burcht inrichtten als „nationaal cultureel monument”.Lit.: G. Voss, die W. (1935); H. v. d. Gabelentz, Die W. (3de ed., 1941, met lit.) ; H. Nebe, die W., Kl. Führer d. d. Gesch., Sage u. Räume der Burg (1949).
