Winkler Prins Encyclopedie

E. de Bruyne, G.B.J. Hiltermann en H.R. Hoetink (1947)

Gepubliceerd op 17-10-2024

SHIRLEY, james

betekenis & definitie

Engels toneeldichter (Londen 13 Sept. 1596 - 29 Oct. 1666), werd predikant, maar nadat hij tot de R.K. Kerk was overgegaan, werd hij onderwijzer; daarna werd hij spoedig een succesvol toneelschrijver.

Hij, en niet Otway, was de laatste der Elizabethanen. Zijn publiek eiste meer sensatie en intellectualisme; zijn tragedies hebben te veel aan deze eis beantwoord. Zijn comedies zijn echter zoveel meer verfijnd, hoofs en verstandelijk, dat zij een goede overgang vormen naar de comedy of manners van na 1660.Het sluiten van de schouwburgen in 1642 door de Puriteinen ontnam hem zijn bestaan, en de restauratie van 1660 gaf hem dat niet terug; de smaak van Karel II was verfranst. De laatste jaren van zijn leven was Shirley het factotum van een boekhandelaar. Hij schreef gemakkelijk en heeft 33 stukken nagelaten, waarvan enkele zich gehandhaafd hebben; in de eerste plaats The Traitor (1635).

Bibl. (voorn. werken):

Tragedies: The Maid’s Revenge (1626); The Traitor (1635); The Cardinal (1641).

Comedies: The Witty Fair One (1633); The Gamester (1633); The Lady of Pleasure (1635). Complete Works, ed. W. Gifford and A. Dyce (6 dln, 1833); goede bloemlezing d. Gosse (1888).

Lit.: R. S. Forsythe, The Relations of S.’s Plays to the Elizabethan Drama (1914); A. H. Nason, S., Dramatist (1915).

< >