Wladimir, een Russisch gouvernement, omgeven door de gouvernementen Jaroslaw, Kostroma, Nisjné-Nowgorod, Rjaesan, Moskou en Twer, telt op 8871/4de □ geogr. mijl ruim 126000 inwoners (1874). Het land vormt eene heuvelachtige vlakte met een leemigen, zandigen, kiezeligen of kleiachtigen bodem.
De steensoorten, onder den alluviaalgrond gelegen, behooren tot vier verschillende vormingen, van welke kalksteen der bergkalkvorming de oudste is. In het oostelijk gedeelte van het gouvernement zijn zandsteen en gips der Permsche vorming verspreid. Van de grenzen van het gouvernement Twer naar de zijde der Oka loopen beddingen van den donkeren leem der Juravorming met hare eigenaardige versteeningen (ammonieten en belemnieten), en in het zuidelijk gedeelte vindt men de kalksteenlagen der krijtvorming. Alle rivieren behooren er tot het stroomgebied der Oka, die met eene lengte van 132 Ned. mijl door het zuidelijk gedeelte van dit gouvernement kronkelt en op den linker oever de Kljaesma opneemt. De derde bevaarbare rivier is eene zijrivier van de laatstgenoemde, de Tesa. Er zijn onderscheidene kleine meren en vele moerassen. Het vastelandsklimaat is er in het algemeen gezond en de gemiddelde warmte van het jaar bedraagt er 3,75° C.
Tot de voortbrengselen van het plantenrijk behooren er: boekweit, rogge, haver, aardappelen, peulvruchten, vlas, uijen, kersen, hout enz., en tot die van het dierenrijk: paarden, schapen, zwijnen, runderen en visch. Het rijk der delfstoffen levert er zandsteen, witte klei, gips, turf, moeras-ijzererts en marmer. De belangrijkste bronnen van bestaan zijn er: landbouw, veeteelt en boschcultuur, en tot de takken van nijverheid behooren er voorts de vervaardiging van linnen, katoenen en wollen stoffen, het stoken van brandewijn, het maken van papier, kristal, glas, scheikundige praeparaten en metalen voorwerpen, inzonderheid te Iwanowo, Sjoeja, Wosnessensk, Alexandrow, Danilowo, Teikowo, Goes en Werchneunshensk. Vooral ook worden er vele heiligenbeelden vervaardigd, zoodat tevens het vergulden, ciseléren enz. hier vlijtige beoefenaars vindt. De metaalbewerking levert er seisen, messen, troffels, boren en sloten, en het bosch teer en terpentijn.
Wijders maakt men er van het hout planken, manden, raderen, wagens, sleden en allerlei voorwerpen van boombast. Voorts breidt men er kousen en handschoenen en vervaardigt men er eene menigte pelsen van schapenvellen. De handel is er van veel belang, vooral op de jaarmarkten te Sjoeja, Moerom en Kowrom, en is in den jongsten tijd sterk bevorderd door den spoorweg van Moskou naar Nisjné-Nowgorod, die het geheele gouvernement doorsnijdt en een zijtak uitzendt naar Sjoeja, Iwanowo en Kinesjma. Tot de uitvoer artikelen behooren de reeds genoemde voortbrengselen des lands, en tot de invoer-artikelen graan en grondstoffen voor de fabrieken. Het gouvernement is in 13 districten verdeeld.
Het land, dat tegenwoordig het gouvernement Wladimir vormt, droeg te voren den naam van Soesdal. In 1170 koos vorst Andrei Bogoljoebski van Soesdal de stad Wladimir tot zijne residentie en aanvaardde den titel van grootvorst van Wladimir. Van dat oogenblik af was Wladimir het voornaamste gewest van geheel Rusland. Jaroslaw II (1238—1247) zag zich genoodzaakt, in 1242 het land aan te nemen van Batoe, khan der Mongolen, als een leengoed. Na den dood van grootvorst Andréas (1304) streden vorst Michaël van Twer en vorst Georg van Moskou om het bezit van het grootvorstendom. Eindelijk behaalde Georg in 1319 de overwinning en werd door den Khan der Mongolen in de waardigheid van grootvorst bevestigd. Later echter (1328) werd Johan van Moskou tot grootvorst benoemd en deze verplaatste den zetel des rijks naar Moskou.
De evenzoo genoemde hoofdstad, aan de Kljaesma en aan den spoorweg van Moskou naar Nisjné-Nowgorod, is de zetel van den aartsbisschop van Wladimir en Soesdal. Zij was weleer de residentie van den Grootvorst en toen veel aanzienlijker dan heden ten dage; zij heeft onderscheidene merkwaardige kerken, een zeer oud kasteel, fraaije gouvernementsgebouwen, een nonnenklooster, een gymnasium voor oude talen, een voor meisjes, eenige fabrieken en ongeveer 17000 inwoners.
