Vrijwilligers noemt men personen, die uit eigen beweging in militaire dienst treden, hetzij uit neiging om daarbij te blijven, hetzij uit lust om aan een veldtogt deel te nemen, hetzij om daardoor den verpligten diensttijd te bekorten. Zij staan dus tegen over de zoodanigen, die door conscriptie tot de krijgsdienst gedwongen zijn. Het stelsel van éénjarige vrijwilligers, het eerst in Pruissen ingevoerd, heerscht thans in vele Staten van Europa, zelfs in Rusland. Daardoor wordt verkorting verkregen van den bij de wet bepaalden diensttijd.
In Duitschland dienen de éénjarige vrijwilligers tot aanvulling van het kader van de reserve en van de landweer. Men verlangt van hen, dat zij de kennis en ontwikkeling, hebben om tot de tweede klasse der gymnasia te worden toegelaten, hetgeen blijken moet uit een getuigschrift van bevoegde schoolautoriteiten of door een examen, voor eene daartoe benoemde commissie af te leggen. Daarenboven moeten zij het bewijs leveren, dat zij gedurende hun dienstjaar zelven in hunne kleeding en hun onderhoud zullen voorzien. Zijn zij als éénjarige vrijwilligers aangenomen, dan kunnen zij het vervullen van den dienstpligt uitstellen tot aan het 23ste levensjaar en zelven het wapen en de afdeeling kiezen, waartoe zij willen behooren. Het in dienst treden geschiedt bij alle wapens op 1 October en bij de infanterie ook op 1 April, en zulke vrijwilligers ontvangen alsdan afzonderlijk onderwijs. Leggen zij na het eindigen van het jaar een goed examen af, dan worden zij tot onderofficieren benoemd, terwijl de overigen als reserve voor zes jaar bij de landweer worden ingedeeld. — Zie voorts onder Volontair.
