Tsjoektsjen of Toeski is de naam van een volk van het Mongoolsche ras, in het noordoosten van Azië gevestigd. Het grenst in het westen aan de Joekagiren, Jakoeten en Toengoezen, in het zuiden aan de Korjaken en in het oosten aan de Behringzee. Zelven noemden zij zich Muri. Men moet hen wél onderscheiden van de gezetene Tjoektsjen of Namolb (Angkali), die aan de Behringstraat wonen en tot de Eskimo’s behooren.
Daarentegen gelijken zij in ligchaamsbouw en taal sterk op de Korjaken. Hun land, het schiereiland der Tsjoektsjen, bestaat uit onvruchtbare bergen en woeste dalen, die slechts rendierenmos en lage zandwilgen opleveren. Het leven der Tsjoektsjen is verbonden aan dat der rendieren, waarmede zij door het land trekken. Zij hebben vorsten (Erem), doch de magt van deze is zeer beperkt. Hunne woningen zijn kegelvormige tenten van rendierenvellen, waarin de walgelijkste onzindelijkheid heerscht.
Zij zijn Heidenen, vereeren een goeden en een boozen geest en hebben hunne sjamanen of priesters. Ouden van dagen en zieken brengen zij om het leven, en bloedwraak is er sterk in zwang. Zij worden als Russische onderdanen beschouwd, maar betalen geene belastingen en zijn in hun ongastvrij lang zoo goed als onafhankelijk. Tegen het einde van Januarij drijven ze jaarlijks ruilhandel op een eiland in de rivier Anjoei en verwisselen er pelterijen tegen tabak, bijlen, messen, suiker, thee enz.
