Soerabaja, eene residentie op Java, grenst in het noorden en westen aan de Java-zee en aan de straat van Madoera, in het oosten en zuiden aan de residentie Pasoeroewan en Kediri, en in het westen aan Rembang.
Zij bestaat uit een zestal regentschappen. Van deze staat Soerabaja onder het onmiddellijk bestuur van een resident, terwijl de overige 5 onder 3 assistentresidenten gesteld zijn. Het eiland Bawean behoort mede tot dit gewest en vormt een afzonderlijk regentschap, waarin het Europeesch gezag desgelijks in handen is van een assistent-resident, terwijl vóór 1857 Madoera ook eene onderhoorigheid van Soerabaja was. De grond is er gedeeltelijk vlak, gedeeltelijk heuvel- of bergachtig. Ook de noordelijke helling van den Ardjoeno behoort tot Soerabaja. De voornaamste rivieren zijn er de Solo en de Kedirie. Het klimaat is er niet ongezond, en tot de voornaamste voortbrengselen behooren er: rijst, koffij, suiker, indigo, tabak, katoen en klapper-olie. Hier en daar wordt veel zout gewonnen en kalk gebrand, terwijl visscherij en scheepsbouw er tot de middelen van bestaan behooren.
Men heeft er vele en goed onderhouden wegen, en omstreeks 1½ millioen inwoners, onder welke zich ruim 4000 Europeanen bevinden. — De hoofdplaats Soerabaja ligt aan den Grooten Weg en aan de Kali Mas, welke door de stad stroomt. Deze telt met hare voorsteden ongeveer 130000 inwoners. Het oudste gedeelte, op Hollandsche wijze gebouwd, ligt ten westen van de Kali Mas en is door den Grooten Weg in een noordelijk en zuidelijk gedeelte gescheiden. Tusschen deze Europésche wijk en de vestingwerken, die de geheele stad omgeven, liggen inlandsche kampongs. De citadél Prins Hendrik ligt op den oostelijken oever der Kali Mas. Men vindt te Soerabaja een artillerie-constructiewinkel, eene fabriek van stoomwerktuigen voor de marine, particuliere stoomfabrieken, scheepstimmerwerven, kazernes, tuighuizen, eene aanzienlijke bezetting, een raad van Justitie, eene Hervormde gemeente met twee predikanten, onderscheidene scholen, eene vrijmetselaarsloge, een muziekgezelschap , eene liedertafel enz. Tot de aanzienlijkste gebouwen behooren er: het stadhuis of residentiegebouw, de Protestantsche kerk, de R. Katholieke kerk, het stapelpak-huis der Handelmaatschappij en het bureau van in- en uitgaande regten. Ook is er een drijvend droog dok.
