Nikolajew, eene oorlogshaven en koopstad in het Russische gouvernement Cherson, ligt op een schiereiland, door de Boeg en de Ingoel gevormd, 40 Ned. mijl van den uitloop van eerstgenoemde in de Zwarte Zee. Zij bestaat uit 4 wijken, welke met eenige voorsteden een militair gouvernement uitmaken. Zij is de zetel van het hoofdkommando der Tsjernomorische vloot, van het beheer der vuurtorens aan de Zwarte Zee en de Zee van Azow, van consuls van onderscheide vreemde mogendheden, en telt bijna 83000 inwoners (1875), terwijl haar aantal in de voorsteden 70000 bedraagt. De stad is regelmatig aangelegd, doch de straten, hier en daar met hoornen versierd, zijn ongeplaveid.
Eene fraaije wandelplaats is er het boulevard aan den oever van de Ingoel. Men heeft er 11 Grieksche kerken, eene R. Katholieke en eene Lutersche, benevens eenige synagogen en eene moskee, — voorts: 3 gymnasia, eene kweekschool voor onderwijzers, onderscheidene andere scholen, eene sterrewacht, 2 schouwburgen, eene boekerij enz., — alsmede: 3 havens, uitgebreide scheepstimmerwerven voor koopvaardij- en oorlogschepen, een spoorweg naar Charkow, een geregeld stoombootverkeer met Odessa en op de Boeg, onderscheidene banken , verzekeringsmaatschappijen enz. Eindelijk heeft men er belangrijke vestingwerken, om de stad tegen een vijandelijken aanval te beveiligen.
