Limoges, de hoofdstad van het Fransche departement Haute-Vienne en van de voormalige provincie Limousin, verheft zich amphitheatersgewijs op en bij een heuvel aan de met 3 bruggen voorziene Vienne en aan den spoorweg (Orleans-Bordeaux), en is eene onregelmatig gebouwde stad met sterk hellende straten en overhangende daken. Eerst in den laatsten tijd heeft zij door het sloopen van oude torens en muren en door den aanleg van gedempte grachten (boulevards) een aangenamer voorkomen verkregen. Zij is de zetel van een bisschop en van onderscheidene regtbanken en telt ruim 53000 inwoners. Merkwaardige gebouwen zijn er: de hoofdkerk, aan St.
Etienne gewijd en aan het einde der 13de eeuw uit graniet opgetrokken, maar niet voltooid, — de kerk van St. Michel met een hoogen toren, — het bisschoppelijk paleis met fraaije tuinen, de bank, het hospitaal, het paleis van justitie en de schouwburg. Ook heeft men er belangrijke gebouwen uit de middeneeuwen, zooals het huis der Tempelridders, het graf van hertog Waifar van Aquitanië en de sierlijke Fontaine d’Igoulène. Daarenboven heeft men er vele onderaardsche gewelven. Limoges bezit een lyceum, een godgeleerd seminarium, eene voorbereidende school voor geneeskundigen en artsenijmengers, eene boekerij, een muséum van schilderijen enz. Voorts vindt men er genootschappen voor oudheidkunde, land- en tuinbouw, geneeskunde en pharmacie en voor muziek, — wijders eene stoeterij, eene gevangenis, een verbeterhuis voor vrouwen, onderscheidene ziekenhuizen, een krankzinnigengesticht enz. Er zijn bloeijende porseleinfabrieken met omstreeks 6000 werklieden, wol- en katoenspinnerijen, laken-, casimir- en flanelfabrieken, fabrieken van Engelsch leer enz.
Ook vervaardigt men er waskaarsen, handschoenen, hoeden, papier, touwwerk, klompen en spijkers, terwijl er onderscheidene bierbrouwerijen, brandewijnstokerijen en looijerijen aanwezig zijn. Vooral zijn de boekdrukkerij en de boekhandel er uitstekend vertegenwoordigd. Deze stad is de stapelplaats van den handel tusschen Parijs en de zuidelijke departementen van Frankrijk, en er is groote omzet in graan, kastanjes, wijn, paarden, vet vee en andere voortbrengselen van den landbouw. Van de 14de tot de 18de eeuw werden er fraaije geëmailleerde voorwerpen vervaardigd, doch die kunst is er thans verdwenen. — Deze stad is het Augustoritum der Romeinen in het land der Gallische Lemovices, behoorde in den tijd der Keizers tot de schoonste steden van Gallië, was een vereenigingspunt van onderscheidene heirwegen, bezat een amphitheater en bevat ook thans nog overblijfselen uit den tijd der Romeinen. Later ontving zij den naam van Lemovica. Zij is eene der oudste vestigingsplaatsen van het Christendom in Gallië, bleef steeds getrouw aan de R. Katholieke Kerk, leverde haar 4 pausen en 60 heiligen, en bezat vóór de omwenteling meer dan 40 kloosters.
