Kiew of Kijew, in het poolsch Kijow, een Russisch gouvernement, in 1796 meerendeels uit bestanddeelen van Poolsch Ukraine ontstaan, bevat 12 districten, heeft eene oppervlakte van 9241/2 □ geogr. mijl en vormt met Tsjernigow, Poltawa en Charkow Klein-Rusland. Het onderscheidt zich door een zacht klimaat en een ongemeen vruchtbaren bodem. Het golfvormig land wordt er besproeid door de Dnjepr en hare zijrivieren, vooral door de Prypetz. De vlakte is er alleen bij de rivieren door kloven afgewisseld en draagt, behalve graan, een overvloed van vlas, hennep, tabak, ooft en groenten en is voorts met loofboomwouden, wei- en hooilanden bedekt.
Landbouw en veeteelt zijn er de voornaamste bronnen van bestaan. Onder de vogels is er de muskuseend merkwaardig en onder de insecten de Poolsche cochenille. Ook de bijenteelt is er van veel gewigt, en handel en nijverheid beginnen er meer en meer te bloeijen. Er bestaan namelijk vele lakenfabrieken, linnenweverijen, looijerijen, zeepziederijen en fayencefabrieken. De beroemde jaarmarkt (15 Januarij—1 Februarij) in de hoofdstad bevordert er het handelsverkeer. De bevolking telt er ruim 2 millioen zielen en bestaat uit klein-Russen, Polen en groot-Russen. In de steden bevinden zich ook vele Duitschers, Grieken en Armeniërs, en Israëlieten overal. Er waren in 1851 ruim 84000 R. Katholieken, 1100 Protestanten en bijna 19000 Joden, terwijl de overigen tot de Grieksch Katholieke Kerk behoorden. — De stad en vesting Kiew, van 882 tot 1167 de zetel der Grootvorsten en een der oudste steden van Rusland, ligt op een wit berggevaarte boven en aan de Dnjepr en heeft door hare kloosters en kerken met vergulde en verzilverde koepels een indrukwekkend voorkomen.
Zij telt ongeveer 70000 inwoners, talrijke scholen, 52 kerken en kloosters, doch bezat in het jaar 1018 eene veel grootere bevolking met omstreeks 400 kerken en droeg den naam van „Moeder der Russische steden’'. Tartaren en Polen vernietigden de magt dier vermaarde stad en lieten geen spoor over van haar voormaligen luister. Het tegenwoordige Kiew bestaat uit 3 afzonderlijke deelen, namelijk de Petsjerskische stad met de vesting, de rijksgebouwen en een beroemd klooster, gelegen op den steilsten top van het berggevaarte, ongeveer 80 Ned. el nagenoeg loodregt boven de Dnjepr, — Oud-Kiew (Starakiew), voorheen de zetel van den Grootvorst en thans die van den metropolitaan, welke er digt bij de prachtige Sophiakerk zijne woning heeft, — en Podol, de benedenstad op de lage vlakte aan de Dnjepr en aan de overstroomingen van deze rivier blootgesteld. De laatstgenoemde 2 gedeelten zijn door een aarden wal omgeven, en de benedenstad is het luchtigst gebouwd, bezit de académie voor Grieksche geestelijken, en onderscheidt zich door een druk handelsverkeer. De wijk Kresjtsjalik (Kruisstad) heeft een aantal sierlijke gebouwen, doch die, welke vooral door den adel bewoond wordt, heet de Lipke (Linden) en vormt een ruim plein met huizen en tuinen. Merkwaardig zijn er: het gouvernementsgebouw, — de hoofdkerk, aan de H. Sophia gewijd, — en het oudste gedenkteeken van Russische kunst, in 1037 gesticht op de plek, waar grootvorst Jaroslaw de Petsjenegen versloeg, van binnen een doolhof van zuilen, gewelven en gaanderijen, tusschen welke zich de graven der Grootvorsten bevinden, — het vermaarde Petsjerskische klooster met zijne catacomben en het graf van Nestor, — de kerk van Maria Hemelvaart met een hoogen koepel en een prachtigen toren, — en de St.
Georgskerk met het stoffelijk overschot van Ypsilanti. In plaats van de voormalige schipbrug, welke eene lengte had van ongeveer 1100 Ned. el, werd in 1848—1851 eene ijzeren hangbrug over de Dnjepr gelegd, na die over de Weichsel bij Dirschau de grootste in Europa. In 1833 is te Kiew de universiteit van den H. Wladimir gesticht met eene sterrewacht (50°27T2J N. B. en 40°10'9" O. L. van Greenwich), eene boekerij en andere verzamelingen. Behalve reeds vermelde académie heeft men er een seminarium, 2 gymnasia (met 3 adellijke kostscholen bij één van deze), eene kadetten- en iandmetersschool, en onderscheidene andere inrigtingen van onderwijs, — voorts een tuighuis, kazernen, magazijnen, een schouwburg, eene beurs, vele tuinen en eene menigte fabrieken. De ingelegde vruchten en de peperkoeken van Kiew zijn vermaard.
