Winkler Prins

Anthony Winkler Prins (1870)

Gepubliceerd op 02-07-2018

Cabet

betekenis & definitie

Etienne Cabet, een Fransch communist, werd geboren te Dijon den 2den Januarij 1788, tot het onderwijs opgeleid door Jacotot en was eenigen tijd leeraar aan een gymnasium. Daarna studeerde hij in de regten en werd advocaat in zijne geboortestad. Later begaf hij zich naar Parijs, waar hij zich aansloot aan de Carbonari en weldra tot de bestuurders behoorde van dit geheim genootschap.

Na de Julij-revolutie van 1830 ontving hij van Dupont de l’Eure, minister van Justitie, eene benoeming tot procureur-generaal op Corsica, doch weldra legde hij deze betrekking neder en werd in 1831 door een kiesdistrict in het departement Côte d’or afgevaardigd naar het Parlement, waar hij zitting nam aan de uiterste linkerzijde. Nu gaf hij zijne „Histoire de la révolution de 1830” in het licht (1832) en stichtte in 1833 het radicale zondagsblad „Le populaire”, doch hij werd in 1834 wegens een opstel in die courant tot eene tweejarige gevangenisstraf veroordeeld, waaraan hij ontsnapte door de vlugt naar Londen. Vandaar tastte hij de Julij-regèring aan in hevige schotschriften, terwijl tevens zijn communistisch stelsel zich door de lezing der geschriften van Morus, Campanella, Morelly, Mably enz. ontwikkelde.

Na de amnestie van 1839 keerde hij naar Frankrijk terug, vestigde zich te Parijs, gaf er zijne „Histoire populaire de la révolution française de 1789 à 1830 (1840 4 dln.)” in het licht, werd bij het ontwerp tot bevestiging van Parijs met de republikeinsche redactie van den „National” in een hevigen pennenstrijd gewikkeld en scheidde zich door zijn roman „Voyage en Icarie (1840 en 1842)” geheel en al af van de louter politieke republikeinschgezinden. Ter verspreiding zijner beginselen riep hij „Le Populaire” weder in het leven, doch gaf daaraan eene zeer gematigde kleur, zoodat hij nu te doen kreeg met de volbloed-communisten, zooals Baboeuf en anderen, die „Le Humanitaire” stichtten, terwijl Cabet met 150 aandeelhouders van „Le Populaire” den naam aannam van Communistes icariens. Van 1843 tot 1848 bezorgde hij de uitgave van den „Almanach icarien”, en kwam in 1847 voor den dag met het plan, om in Texas eene communistische volkplanting te stichten. Zijn voornemen vond bijval, en reeds waren 69 personen derwaarts op weg, toen de omwenteling van 1848 losbarstte, die aan Cabet de vervulling zijner wenschen in Frankrijk voorspiegelde.

Daar hij echter in Junij van dat jaar zijne communistische verwachtingen verijdeld zag, trok hij met 44 makkers naar Texas. Hier evenwel vond hij niets dan moedeloosheid en ellende; men klaagde hem zelfs aan van opligterij, en de regtbank te Parijs veroordeelde hem bij verstek tot eene gevangenisstraf van 2 en een verlies van het burgerregt gedurende 5 jaren. Cabet begaf zich niettemin naar Frankrijk, leverde in 1851 zich over aan de policie, bragt zijne zaak voor het Hof van Appèl en werd vrijgesproken. Hij verzekerde, dat het mislukken der kolonisatie aan de Roode rivier alleen veroorzaakt was door de moedeloosheid en den hartstogt der kolonisten, daar eene volkplanting, door hem met 300 Icaristen te Nauvoo aan de Mississippi gegrondvest, voorspoedig begon te bloeijen. Toch bleef hij bij zijne vrienden te Parijs, en was van voornemen om zich kandidaat te stellen bij de presidentskeuze voor de Fransche republiek.

Hij werd echter in Januarij 1853 door policie-agenten naar Londen gebragt, en van hier scheepte hij zich in naar Amerika. In den zomer van 1854 deed hij bekend maken, dat zijne Icarische kolonie te Nauvoo 400 zielen met 91 gehuwde paren telde, doch weldra ontstond er verdeeldheid tusschen Cabet en zijne onderhoorigen, zoodat hij uit de kolonie verbannen werd. Hij overleed niet lang daarna, den 9den November 1856, te St. Louis.