Boleslaw is een Slawische naam, afkomstig van dien van den heiligen Bogislaw en wordt op verschillende wijzen gespeld, zoodat men hem ook aantreft als Bogislaff, Boguslav, Boleslaus en Bolko. Hij werd gedragen door:
Vorsten en hertogen vam Bohemen. Van deze vermelden wij:
Boleslaw I, de Grimmige, hertog van Bohemen. Hij werd geboren in 909 en was een broeder van den heiligen Wenceslaw, den eersten koning van Bohemen, dien hij op aandringen van zijne Heidensche moeder Drahomira in 938 om het leven bragt. Hij werd deswege door keizer Otto I aangevallen, moest zich in Boleslavia (Altbunzlau) overgeven, verwierf genade, maar moest afstand doen van de koninklijke waardigheid. Hij versloeg in 953 de Hunnen, die in zijn land vielen, en overleed in 967.
Boleslaw II, de Vrome of de Goede. Deze was de zoon en opvolger van den voorgaande. Als een ijverig Christen poogde hij het Heidendom uit te roeijen, stichtte het bisdom Praag, en overleed in 999.
Vorsten van Polen, namelijk:
Boleslaw I, bijgenaamd Chrobry of de Stoute. Deze, een zoon van Mierzyslaw en van de Boheemsche prinses Dombrowa, zou na den dood zijns vaders (992) het gebied van dezen met zijne 3 broeders deelen. Hij wist zich echter in het onverdeeld bezit te handhaven. Hij stond in 995 den Keizer bij in een veldtogt tegen de Obotriten en werd door een broeder van den heiligen Adalbert tot het Christendom bekeerd. Otto III schonk hem eene kroon en dus — volgens de Poolsche geschiedschrijvers — de koninklijke waardigheid. In 1002 veroverde hij de Lausitz en Meiszen, —voorts beoorloogde hij de Pruissen, om den dood van Adalbert te wreken, streed voorspoedig tegen de Russen en overleed in 1025, nadat hij zich tot koning had laten kroonen.
Boleslaw II, een zoon van Casimir. Hij werd geboren in 1042, beklom den troon in 1058, voerde een voorspoedigen oorlog met Bohemen, versloeg in 1064 de Pruissen aan de Ossa, plaatste Bela op den Hongaarschen troon, beoorloogde bij herhaling de Russen en veroverde in 1075 Kiew, waar hij met zijn leger zich gedurende 8 jaren aan allerlei buitensporigheden overgaf, terwijl de vrouwen in Polen, vruchteloos naar den terugkeer der mannen uitziende, met hare lijfeigenen in het huwelijk traden. Toen de mannen dit vernamen, snelden zij naar huis, bragten de lijfeigenen om het leven en schonken vergiffenis aan de vrouwen, waarna Boleslaw, die hen op den voet volgde, beide mannen en vrouwen met verregaande wreedheid strafte. Vruchteloos verzette zich hiertegen de Bisschop van Krakau, — hij werd door Boleslaw voor het altaar vermoord (1079). Laatstgenoemde werd door Gregorius VII in den ban gedaan en moest de wijk nemen naar Hongarije, waar hij, volgens sommigen, krankzinnig werd en zich zelven om het leven bragt.
Boleslaw III met den bijnaam Krzvonisti (scheefmond), een zoon van Wladislaw Hermann. Hij werd geboren in 1085, streed op jeugdigen leeftijd reeds dapper tegen Pommeren en Rusland en deelde in 1103 volgens het verlangen van zijn overleden vader het gebied met zijn halven broeder Sbigneus, dien hij vervolgens beoorloogde, overwon en na een opstand ter dood bragt. In een oorlog met keizer Hendrik V behield hij de overhand, doch hij onderwierp zich aan dezen, betaalde schatting en huwde met diens zuster Adelheid. Voorts voerde hij nog onderscheidene gelukkige oorlogen, maar verloor in 1137 den slag bij Halicz tegen de Russen. Hierover had hij zooveel verdriet, dat hij in 1138 overleed, het rijk onder 4 zonen verdeelende.
Boleslaw IV, bijgenaamd Crispus. Hij was een zoon van den voorgaande en moest zich tegen zijn broeder Wladislaw verdedigen. Het gelukte hem, zich staande te houden. Later oorloogde hij tegen de Pruissen, die zijn leger in moerassen lokten en hem eene geweldige nederlaag toebragten. H{j overleed in 1173.
Boleslaw V, de kuische, een zoon van Lesseck de Witte. Hij werd geboren in 1219 en beklom reeds in 1228 den troon. Hendrik de Gebaarde van Silézië en Koenraad van Masovië streden om de voogdij, en hoewel de eerste 2 overwinningen behaalde, werd hij door Koenraad gevangen genomen en moest met de voogdijschap zijne vrijheid koopen. Grzimislawa, de moeder van Boleslaw, wilde hem vroegtijdig meerderjarig verklaren, doch Koenraad deed beide in 1233 in hechtenis nemen en in een klooster opsluiten. Zij ontsnapten echter, en werden door hertog Heinrich van Breslau in hun gezag hersteld, waarvoor aan dezen Krakau, Sendomir en Lublin werden afgestaan. Na zijne meerderjarigheid kreeg Boleslaw die landen terug.
Hij was gehuwd met Kunigonde, eene dochter van Bela, koning van Hongarije. Voor de invallen der Tartaren moest hij de wijk nemen naar Moravië, ’t geen aanleiding gaf tot binnenlandsche verdeeldheid. Weldra echter riepen de Polen hunnen Koning terug, maar spoedig moest hij op nieuw naar Hongarije vlugten. Toen hjj van daar was teruggekeerd, voerde hij nog eenige voorspoedige oorlogen, en overleed in 1279.
Hertogen van Silézië, zie Silézië.
