Er is sprake van vrijwillige terugtred indien een persoon bij het plegen van een strafbaar feit vrijwillig besluit te staken met het plegen van het strafbaar feit.
Indien een persoon een strafbaar feit pleegt, kan hij ingevolge artikel 27 van het Wetboek van Strafvordering worden aangemerkt als verdachte. Over het algemeen is er bij het plegen van een strafbaar feit sprake van een strafbare poging, of een volledige uitvoering van een strafbaar feit. Bij een strafbare poging is het strafbaar feit niet voltooid, waardoor de strafeis van de officier van justitie minder hoog zal uitvallen dan wanneer er sprake is van een voltooid strafbaar feit. Uiteraard wordt de uiteindelijke straf bepaald door de rechter. Bij strafbare feiten kunnen er echter bijzondere omstandigheden spelen, bijvoorbeeld de vrijwillige terugtred. Bij vrijwillige terugtred is het strafbaar feit niet voltooid door een omstandigheid die bij de dader ligt. Er is sprake van een vrijwillige terugtred wanneer de dader zelf besluit niet door te gaan met het plegen van een strafbaar feit. Vrijwillige terugtred kan derhalve worden aangemerkt als een bijzondere strafuitsluitingsgrond die staat geregeld in artikel 46b van het Wetboek van Strafrecht.
