Encyclopaedie van Nederlandsch West-Indië

Herman Daniël Benjamins, Joh. F. Snelleman, Martinus Nijhoff, E.J. Brill (1914-1917)

Gepubliceerd op 25-04-2022

Sakka-pikien

betekenis & definitie

N.E. (Sakka = zak, pikien = kind). In Suriname wordt aldus genoemd een kind, dat geheel of voor een groot deel in de eivliezen geboren wordt.

Is alleen het hoofd geheel of gedeeltelijk met een vleezigen kap bedekt, dan is het kind een moesoe-pikien (moesoe = muts), met een helm geboren. Evenals in bijna alle tijden en landen heeft zich ook in Suriname om dit verschijnsel een webvan bijgeloof gesponnen. Zoowel de sakka-pikien als de moesoe-pikien zijn, volgens het volksgeloof, helderziend. Zij zien sterfgevallen vooruit; op straat (zie BIJGELOOF) of in huis grijpen ze soms familieleden of kennissen bij den arm om dezen te verwijderen van de nabijheid van gevaarlijke geesten. Volgens de jongere generatie van inlandsche vroedvrouwen bestaat er geen verschil tusschen sakkaen moesoe-pikien. De oudere generatie neemt wel verschil aan. De moesoe-pikien zouden n.l. gedurende de helderziendheid minder angstig zijn dan de sakka-pikien en niet die wilde, buitensporige wijze van doen hebben, welke dezen kenmerkt.

Is de sakka- of moesoe-pikien tevens tetei-pikien, d.i. geboren met de omstrengeling van de navelstreng om hals, schouders, bovenste of onderste ledematen, dan vertoont het de genoemde eigenschappen in verhoogde mate. De angst en zenuwachtigheid zouden alleen te bestrijden zijn door het toedienen van een tot poeder verbrand stuk van de sakka of moesoe, kort na de geboorte van het kind. Dit blijft clairvoyant, maar ondervindt geen nadeel van het zien van geesten. Een goed middel, dat ook veel toegepast wordt, is het dragen van een stuk van de gedroogde sakka of moesoe in een zwart zakje om den hals. Van iemand, die vreemd doet, zegt het volk ‘a lassi in sakka’, hij heeft zijn zak verloren, of ‘in mama no bron in sakka foe a driengi’, zijn moeder heeft hem zijn verbrande zak niet te drinken gegeven.