Baken - vast opgesteld of drijvend verankerd merkteken of herkenningsteken voor het bepalen van de koers of positie van een vaartuig of het verloop van het vaarwater. Al naargelang vorm, functie of plaats hebben zij een verscheidenheid van benamingen.
Op rivieren wordt de ligging van het vaarwater aangegeven met een bolbaken of dieptebaken, Dit bestaat uit een 5 tot 8 m hoge paal, waar bovenop een rood-wit-blauw geschilderd topteken in de vorm van twee kegels met de grondvlakken tegen elkaar. Eén bolbaken op de kant geeft aan dat het vaarwater langs die oever loopt. Steekt het vaarwater de rivier over, dan wordt dit aangegeven door twee in het verlengde van de vaargeul op de oever geplaatste bolbakens; het achterste baken is het langste.
Een kribbaken markeert de kop van een krib in de rivier. Men gebruikt hiervoor raambakens (paal met driehoek van latwerk), of steek- of bleesbakens (stok, al of niet voorzien van dwarslat, soms uitgegroeid tot een boom!) Met stroom mee varend staan op de linkeroever spitse, op de rechteroever stompe bakens.
Ook bij de betonning van de zeegaten worden allerlei drijvende en vaste bakens toegepast. → Geleidebaken. Radiobaken.
