of Herakles. Behalve de echte goden vereerden de Grieken ook nog een aantal halfgoden.
Een van beide ouders van die wezens was meestal een god, de andere een gewone sterveling. De halfgoden waren echter sterfelijk, maar soms werden ze na hun dood door Jupiter tot góden verheven en werden dan bewoners van den Olympus.Onder die helden heeft Hercules een belangrijke plaats ingenomen. Hij was geboren als zoon van Zeus en een aardse koningin en daarom was hij het voorwerp van de haat en de vervolging van Hera, Zeus’ hemelse gemalin. Toen de kleine Hercules nog in de wieg lag, stuurde Hera twee slangen op hem af, om hem te worgen, maar de later om zijn kracht zo beroemde held greep de ondieren en doodde ze met zijn handjes.
Om die kracht nog meer te ontwikkelen, werd de opvoeding van Hercules opgedragen aan den Centaur, den paardmens, Chiron, die hem in alle sporten en spelen en op de wapenen oefende, maar die hem er ook op wees, dat Hercules met zijn grote krachten voorbestemd was, om de mensheid te helpen en te beschermen.
Toen zijn opvoeding voltooid was, koos Hercules dan ook Arété, de verpersoonlijking der Deugd, tot leidsvrouw. Als Hera er niet geweest was, zou Hercules’ leven dan ook één aaneengeschakeld geluk geweest zijn. Zij bracht Hercules tot een vlaag van waanzin, waarin hij zijn geliefde vrouw en kinderen doodde. Als straf voor deze misdaad bevalen de góden hem, een jaar lang zijn neef Eurystheus te dienen.
Deze laffe vorst droeg Hercules de moeilijkste en gevaarlijkste werkjes op; eerst nadat hij er twaalf zou volbracht hebben, zou hij weer vrij zijn.
Natuurlijk kan ik je hier niet al die werken opnoemen, maar van enige wil ik toch even iets vertellen.
Koning Augias had een reusachtigen stal, waar hij jarenlang niet naar omgekeken had. Jullie kunt je er wel indenken, hoe vuil de dieren het daar gemaakt hadden! Hercules nu kreeg opdracht, dezen stal te reinigen, een enorm werk, maar dat onze held heel eenvoudig oploste door de rivier Alpheus hogerop een anderen loop te geven en dwars door den stal te leiden, zodat deze vanzelf schoonspoelde.
Ook doodde Hercules in opdracht van Eurystheus den Nemeïschen leeuw, die het gehele omliggende land onveilig maakte. Hij stroopte het dier de vacht af en droeg deze op zijn verdere omzwervingen.
In een ander geval moest Hercules de gouden appels van Hera halen, die door de Hesperiden bewaakt werden. Op zijn zwerftochten vernam Hercules, dat Atlas wel zou weten, waar deze appels waren.
Volgens de Grieken was het Atlasgebergte de pilaar, waarop het hemelgewelf steunde. Maar deze pilaar stelden de Grieken zich ook wel voor als een reus, die den hemel op zijn schouders torste.
Hercules nu toog naar den reus Atlas; werkelijk bleek deze te weten, waar de appels waren en hij zou ze ook wel even halen, maar dan moest Hercules zolang den hemel vasthouden. Zo gebeurde het en Atlas haalde de appels bij de Hesperiden, nadat hij den wachter, een draak, gedood had.
Atlas wilde nu echter niet weer den hemel van Hercules overnemen; deze vroeg toen aan Atlas hem even te helpen, opdat Hercules een kussen op zijn schouders kon leggen, zodat de zware hemel hem minder pijn zou doen. Toen Atlas den hemel weer vast hield, poetste Hercules ijlings de plaat met de gouden appels. Sindsdien draagt Atlas nog steeds den hemel, zeiden de Grieken.
Een ander van de twaalf werken was het uit de onderwereld halen van Cerberus, zie: Cerberus. En zo zijn er nog verscheidene werken, die in alle tijden den beeldenden kunstenaars dikwijls de stof voor kunstwerken hebben gegeven.
Toen Hercules de twaalf werken had volbracht, was hij weer vrij en zwierf weer overal heen, terwijl hij de mensheid hielp met zijn ontelbare heldendaden.
Na een zwaren strijd met een riviergod veroverde hij Deianeira, de dochter van koning Oeneus, als bruid. Deze vrouw zou tevens de oorzaak van zijn dood zijn. Toen zij eens aan de trouw van Hercules twijfelde, stuurde ze hem een mantel, welken zij gedoopt had in het bloed van den centaur Nessus, die ook door Hercules was verslagen, en waarin de toverkracht zou zitten, om Hercules weer evenveel van haar te doen houden als voorheen.
Hercules trekt ’t kleed aan en dan begint ’t gif, dat er in zit, te werken. Onder de hevigste pijnen sterft hij. Als hij zijn einde voelt naderen, bouwt hij een brandstapel voor zichzelf, gaat er op liggen en laat hem aansteken.
Zijn met de vlammen en rook omhoog stijgende ziel voert Jupiter naar den Olympus, waar hij tot god verheven wordt wegens zijn edel leven.
Hij mag daarboven trouwen met de godin der jeugd, Hebe.
Er bestaan nog vele andere verhalen over Hercules’ leven en werken; ik heb jullie slechts iets verteld, om je te laten zien, hoe de Grieken zich een held voorstelden.
