Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 09-08-2019

Gastvrijheid

betekenis & definitie

is nog altijd een goede eigenschap, die ons volk in hoge mate bezit. Er zullen wel niet veel gezinnen zijn, die het niet prettig vinden, gasten te ontvangen en die niet al het mogelijke zullen doen, om het hun naar den zin te maken.

Toch strekt zich onze gastvrijheid tegenwoordig alleen uit tot familie en vrienden, in ieder geval tot mensen, die wij kennen. Het grote aantal hotels en andere logeergelegenheden heeft het overbodig gemaakt, dat we vreemden in ons huis opnemen.Doch in oude tijden was dit anders. Hotels bestonden toen niet; er waren slechts weinig steden en gebrekkige vervoermiddelen. Het gevolg hiervan was, dat een reiziger, die het gewaagd had te paard of te voet op weg te gaan, gewoonlijk heel blij was, als hij, in den laten avond, uitgeput en moe, een klein lichtje tussen de bomen door zag schijnen, dat bleek het verlichte venster van een huis te zijn. Hij klopte aan en vroeg om onderdak, wat bijna nooit geweigerd werd.
De gastvrijheid was bij de Ouden (Grieken, Romeinen, Israëlieten, Arabieren) een heilige plicht, die ook door den godsdienst was voorgeschreven.
In oude Griekse sagen lezen wij, hoe men een vreemdeling met grote blijdschap ontving, hem een bad liet nemen en van schone kleren voorzag. In veel gevallen bracht de goede gewoonte mee, dat men eerst na een dag of tien trachtte ’s vreemdelings naam te weten te komen. Ook sloten twee families soms overeenkomsten van gastvrijheid, waarbij een ring doormidden werd gebroken en ieder de helft kreeg. Ging nu een der familieleden op reis naar het land, waar de andere familie woonde, dan stak hij den halven ring bij zich en hij werd dan bij aankomst met groot gejubel begroet en met geschenken overladen. Deze halve ring was het symbool, het teken van de gastvriendschap, het ding, dat daar samengebracht moest worden (symbool betekent in het Grieks: het samengebrachte), om de gastvriendschap tot uiting te brengen.
Ook in de Middeleeuwen bestond nog de oude gastvrijheid in kloosters en ridderburchten. En enigszins kunnen we die nog terugvinden in de eenzame streken van ons Indië, waar men ook altijd direct klaar staat een landgenoot, hoewel onbekend, in zijn huis te ontvangen.