Wat is dat? Encyclopedie voor jongeren

P.J.F.H. van de Rivière, R. de Ruyter-van der Feer (1928, 1930 en 1938)

Gepubliceerd op 09-08-2019

Dynamo

betekenis & definitie

Een dynamo is een machine, waarmee electriciteit wordt opgewekt. Dit opwekken berust op een door Faraday (1791-1861) ontdekt verschijnsel n.l. de „inductie”, die zich voordoet, wanneer een met draad omwikkelde spoel ten opzichte van een zich in de nabijheid bevindende magneet bewogen wordt.

Er wordt dan in de spoel een electrische stroom opgewekt, „geïnduceerd”.Later is, om door middel van dit verschijnsel electriciteit te kunnen opwekken, de vorm van de spoel gewijzigd tot een draadlus, die in een magnetisch veld (een magnetisch veld is een gebied in de omgeving van één of meer magneten) bewogen (rondgedraaid) wordt. In de werkelijke dynamo’s bestaat die lus uit verscheiden windingen.

In de eerste werktuigen van dien aard werd het magnetische veld gevormd door gewone z.g. permanente magneten, zoals b.v. een kompasnaald er een is. Die toestellen werden dan ook feitelijk nog geen dynamo’s maar magneto-electrische toestellen genoemd. Een der eerste toestellen van dien aard was dat van Pixii (1832).

De draaiende klos heet het anker. Grote verbeteringen in deze ankers zijn door Pacinotti en Gramme (z.g. ring ankers) en eerder door Siemens (z.g. dubbel T anker) aangebracht. De z.g. magneto’s voor de auto’s en de oproep-toestellen in de ouderwetse telefoon-toestellen zijn niets anders dan magneto-electrische machines met het genoemde anker van Siemens.

Het verschil tussen deze toestellen en de werkelijke dynamo’s is alleen, dat het magnetische veld door electromagneten wordt opgewekt.

Er bestaan in ’t algemeen twee soorten dynamo’s: de gelijk- en de wisselstroomdynamo’s. Bij eerstgenoemde heet het stilstaande gedeelte de veldmagneet en het draaiende (roterende) het anker. Bij de tweede groep spreekt men van stator (stilstaand) en rotor.

< >