Vreemde woorden in de Sterrenkunde

Prof. Dr. P.H. van Laer (1942)

Gepubliceerd op 30-09-2020

Graad

betekenis & definitie

(< Lat. gradus = stap, trede). Het 360e deel van een cirkelomtrek, volgens de verdeling van de Babyloniërs.

De Grieken noemden deze delen volgens Ptolemaeus moira, = deel, hetgeen door de Arabieren vertaald werd door daraga (= ladder, trede) en door de Latijnse vertalers als gradus werd weergegeven. Oorspronkelijk werd deze verdeling door de Grieken alleen toegepast op de jaarlijkse zonnebaan, later ook op andere cirkels. De graden werden onderverdeeld in hexèkosta proota = „zestigste delen van de eerste orde”; Lat. minüta prima (lett. eerste (kleine) delen), afgekort tot minüta; en deze weer in hexèkosta deutera = „zestigste delen van de tweede orde”; Lat. minúta secónda (lett. tweede (kleine) delen), afgekort tot seconda; minütus = klein. Dezelfde verdeling werd door de Grieken oorspronkelijk ook op de dag toegepast, zodat de „eerste delen” overeen kwamen met 24 minuten volgens onze berekening en de „tweede delen” met 24 seconden.