Ergotisme - Dit is een voedselziekte veroorzaakt door het voorkomen van een schimmel, die bij voorkeur op het koren leeft en de geheele korrel in korten tijd veranderen kan in een vast net van schimmeldraden, een zoogenaamd sclerotium of hard weefsel van schimmelwoekering. Wanneer dergelijke, in schimmelweefsel omgezette korrels veel voorkomen, is het meel, dat uit dit koren gemalen wordt, oorzaak van het optreden van een ziekte, die men gewoonlijk als „kriebelziekte” aanduidt. De zwarte myceliumklompen, die alleen nog in vorm met tarwe- of gerstekorrels overeenkomen, worden ,,.moederkoren” genoemd. De verschijnselen van deze ziekte zijn: het verschrompelen en afsterven van oorschelpen, vingers, teenen enz. enz.
Alleen in landen, waar gebrekkige controle is en het koren ruw geoogst wordt (Turkije, de Balkan, Perzië) komt deze ziekte thans nog voor. In de Middeleeuwen heeft deze schimmel soms groote verwoestingen onder de bevolking aangericht. Destijds kon aan den oogst vaak niet de zorg besteed worden, die noodig was.
De hoofdoorzaak van de verspreiding der kriebelziekte is echter geweest, dat men eerst veel later het meel en het daaruit gebakken brood, als oorzaak van dit lijden herkend heeft. Meel, dat belangrijke hoeveelheden moederkoren bevat ziet grauw of licht violet, ook het brood wordt gekenmerkt door violette vlekken, heeft een onaangenamen geur en eenigszins vischachtigen smaak. In de keel veroorzaakt dit spijsbrok een eigenaardig rauw gevoel. Het toezicht op meel- en baksel is in ons land zoo effectief, dat dergelijke verontreinigingen niet te vreezen zijn. Volgens de eischen in het Meelbesluit genoemd, moet meel vrij zijn van onkruidzaden en moederkoren.
