gem. in Zeeland (arrond. en kantonshoofdplaats) op Schouwen, aan de Ooster-Sehelde, 18V2 km.2 groot, bevat de stad Z. en het omgelegen platteland, het Poortambacht geheeten; telde 1 Jan. 1906: 7034 inw. Zij vormt met de gemeenten Haamstede, Noordwelle, Renesse, Serooskerke, Burgh, Elkerzee, Ellemeet, Brouwershaven, Zonnemaire, Duivendijke, Kerkwerve, Noordgouwe, Dreischor, Oosterland, Nieuwerkerk, Ouwerkerk, Bruinisse, Goedereede, Ouddorp, Stellendam, Dirksland, Melissant, Middelharnis, Sommelsdijk, OudeTonge, Nieuwe-Tonge en Herkingen het kiesdistrict Zierikzee.
Pers. bel. 7de klasse. De stad Z. ligt ongeveer 1/2 uur van de OosterSchelde, waarmee zij door een haven in gemeenschap staat; zij is een handelsplaats en de hoofdmarkt van Schouwen. Vroeger waren er vele zoutziederijen en de omgeving leverde de beste meekrap. Merkwaardige gebouwen: het stadhuis (15e eeuw), de Groote Toren van de in 1832 af gebrande St. Lievens- of Monsterkerk, ’s Gravesteen (thans huis van arrest) en de beurs. Z. is een zeer oude plaats, die evenwel eerst in de 12de eeuw eenige beteekeni’S kreeg.
Eenige eeuwen lang was zij met Middelburg de voornaamste stad van Zeeland. In de oorlogen met Vlaanderen, waaraan de bevolking een werkzaam aandeel nam, werd Z. herhaaldelijk belegerd. In 1472 werden bij een oploop twee belastinggaarders, door Karel den Stoute naar Z. gezonden om nieuwe belastingen in te vorderen, vermoord; genoemde vorst trok toen aan het hoofd van een leger naar Z., met het voornemen de geheele stad te verdelgen, en niet dat met groote moeite en zware offers vermocht de bevolking dit gevaar af te wenden. 6 Aug. 1572 opende de stad haar poorten voor de Staatschen; in 1576 moest het zich na een beleg van 10 maanden aan de Spanjaarden overgeven, doch in Nov. van dat jaar werd het door de Staatschen onder Hohenlohe hernomen. Herhaaldelijk werd Z. geteisterd door groote branden (1458, 1466, 1526), pest-epidemieën (1468, 1515, 1518 en 1532), en watervloeden (Jan. 1808 enz.).
