(Tapian na Oeli, heldere badplaats) residentie in het n.w. van Sumatra, tusschen Atjeh en Onderhoorigheden, de Onafhankelijke Bataklanden, de residentie Oostkust van Sumatra, de Padangsche Boven- en Benedenlanden en den Indischen oceaan, omvat ook eenige eilanden (Nias, de Banjak- en de Mensala-eilanden), is 763V2 vierkante geogr. mijl groot en telde ultimo 1900: 323.988 inw. De residentie maakt administratief deel uit van het gouvernement Sumatra’s Westkust en is verdeeld in vijf afdeelingen: Mandeling en Angkola, Natal, Padang Lawas en Toba en Silindoeng.
De afd. Mandeling en Angkola (hoofdplaats Padang Sidempoean) is verdeeld in 4 onderafd., als:1) Groot-Mandeling en Batang Natal, bestaande uit de distr. Groot Mandeling met 4 koeria’s (= rijkjes, staatjes, bij ons veelal districten geheeten) en 3 onderkoeria’s, en Batang Natal met 3 koeria’s;
2) Klein-Mandeling, Oetoe en Pakantan, bestaande nit: de landschappen Klein Mandeling met 4 koeria’s, Oeloe en Pakantan met 4 koeria’s;
3) Angkola, bestaande uit de landschappen Angkola Djoeloe met 6 koeria’s;
4) Si Pirok, met de landschappen Si Pirok, Baringin en Prau Sorat; Silantom en Si-mengoemban.
De afd. Natal (hoofdplaats Natal) is verdeeld in 6 koeria’s (districten): Natal, Linggabajoe (Tapoes), Batahan, Taboejoeng, Singkoeang en Koenkoen.
De afd. Padang Lawas (hoofdpi. Goenoeng Toewa) bestaat uit de bataksche landschappen Batang Onang, Sosopan en Ael Haroewaja, Padang Bolak djoeloe, Poerba Sinomba, Goenoeng Toewa, Batang Pane, Ack na Bara, Si Hapas, Si Pagaboe, Baroemon Tonga, Halongonan, Hadjoran, Sandejan, Pangirkiran, Napa Gadoeng Laoet, Goelangan, Si Langge, Si Moendol, Ooloe Bila, Goenoeng Tinggi, Tano Hoeroeng, Tapoes en Tano Rambe Holboeng, Tano Rambe, Oeloe Batang Pane, Oeloe Baroemon, Sosa, Mondang en Pinarik.
De afd. Siboga (hoofdpi. Siboga) is verdeeld in 5 onderafd., als: Siboga en Ommelanden, de Batang Taro-districten, Baros, Singkel met de landschappen Simpang Kiri en Simpang Kanan en de Banjak-eilanden; Nias met de omliggende eilanden.
De afd. Toba en Silindoeng (hoofdpi. Taroetoeng) is verdeeld in 12 onderafd., als: Silindoeng, Si Goempoelan, Pangaloan, Si BoelanBoelan, Si Gotom, Pangariboean, Si Pahoetar, Paronan Ronggoe, Tapian na Oeli met Loemban Si Mangonsong, Parlomboean met Loemban Naga Sariboe, Si Mamora na Bolak en Hoeta Tinggi zoomede de landstreek tusschen Silindoeng en de koeria’s Si Boga en Tapanoeli, bekend onder den algemeenen naam van Hoerlang, voorts nog het bataksche landschap Hoeta Djoeloe; Toba, bestaande uit verschill. landschappen.
T. is een ongezond land, zoo goed als verstoken van geneeskundige hulp; 9/10 van het land is onbewoonde wildernis, of moeras. In de streken waar heidenen en christenen wonen heerscht de grootste onzindelijkheid;- iets beter is het waar de islam beleden wordt. Het lot der vrouwen is zeer hard. De grond is het vruchtbaarst op de hoogvlakten der afdeelingen Toba en Silindoeng en Mandeling en Angkola. De hoofdrivieren van T. zijn: de Batang Toroe en de Batang Singkoewang of Batang Gadis. Het voorn, product is koffie. De bevolking behoort voor het overgroote deel tot de Bataks, een naam die de bewoners zelve als een scheldwoord beschouwen. Zij huizen gewoonlijk in paalwoningen, leven in hoofdzaak van den landbouw, en zijn gesplitst in stammen (hier margo’s geheeten). Eenige hunner kenmerkende zeden en gebruiken zijn: exogamie met patriarchale inrichting der verwantschap, besnijdenis, tandenvijlen, lijkverbranding, vereering van de geesten van afgestorvenen.
