Gepubliceerd op 18-03-2021

Pyrrho

betekenis & definitie

stichter der sceptische school in de grieksche wijsbegeerte, die naar hem ook de Pyrrhoneesche genoemd wordt, geb. omstreeks 360 v. Chr. in Elis in de Peloponnesus, overleden omstreeks 270.

Hij zou zijn leermeester Anaxarchus in het gevolg van Alexander den Grooten naar Indië vergezeld en zich op dien tocht bekend gemaakt hebben met de leeringen der gymnosophisten en magiërs. Hij twijfelde aan iedere mogelijkheid van theoretische kennis, daar voor iedere bewering een evenwicht der gronden voor en tegen bestaat, zoodat het logische gevolg daarvan is zich te onthouden van eenig oordeel. Deze onthouding heeft overigens alleen betrekking op datgene, wat ten grondslag ligt aan het verschijnsel; aan het verschijnsel zelf houdt de scepticus daarentegen des te meer vast, zoodat zijn theorie in wezen met die van Protagoras (zie ald.) overeenkomt. Het practische gevolg der onthouding van eenig oordeel is de onverschilligheid (adiaphora) of onverstoorbaarheid (ataraxia), welke P. aan Democritus ontleent. P. heeft geen geschriften nagelaten, maar zijn leer werd te boek gesteld door zijn bekwamen leerling Timoin van Phlius, die ook een uitvoerige weerlegging der oude natuurphilosophen schreef en de ideeën van zijn meester tot een grondig systeem verwerkte. Tegelijk werd de academicus Arcesilaus (zie ald.) door P. voor het scepticisme gewonnen. Nevens de academie schijnt ook de school van P. sedert den dood van Timon (omstreeks 235) op den achtergrond geraakt, zoo al niet geheel verdwenen te zijn, tot dat Aenesidemus (zie ald.) haar weer nieuw leven inblies; van hem zijn vrij zeker ook de zg. Pyrrhonische tropen afkomstig, die de oude, gedeeltelijk reeds door Protagoras en de Cyrenaïci gebezigde redenen om te twijfelen in een systeem samenvatten.

< >