gr., honderdschrijver, een toestel voor het vermenigvuldigen van geschreven stukken; de H. bestaat meestal slechts uit een laag of plaat eener veerkrachtige massa uit lijm en glycerine (rollenspecie der boekdrukkers); beschrijft men een stuk papier met een taaien inkt, die veel anilinekleurstof bevat, dan zal, wanneer men dit stuk papier met den beschreven kant op de lijmplaat drukt, een groot gedeelte van den taaien inkt door de kleverige massa worden vastgehouden; legt men vervolgens op de lijmplaat een stuk onbeschreven papier, dat men met de hand luchtig aandrukt zonder het te verschuiven, dan verkrijgt men een scherpen afdruk van het geschrevene. Naar gelang van de goede kwaliteit der specie en van den inkt kan men op deze wijze 60 tot 100 afdrukken verkrijgen.
Een goede hectograafmassa verkrijgt men door 100 deelen lijm samen te smelten met 400 deelen glycerine en 200 deelen water. Het op deze massa gebrachte schrift laat zich beter verwijderen, wanneer men er een indifferente stof aan toevoegt, b.v. zwavelzure baryt. Het fransche ministerie van publieke werken gebruikt de volgende H.-massa: lijm 100, glycerine 500, zeer fijn zwaarspaatpoeder of kaolin 25, water 375 deelen; als inkt hiervoor wordt een geconcentreerde oplossing van aniline-violet aanbevolen.Daar de met aniline-inkt verkregen afdrukken sterk verbleeken wanneer zij blootstaan aan het daglicht, heeft men vele pogingen in het werk gesteld om de H. zoo te verbeteren, dat de aniline-inkt kan worden vervangen door een inktsoort waarmee men afdrukken verkrijgt die duidelijker zijn en niet verbleeken. Bij de collograaf van Jacobsen wordt het te vermenigvuldigen origineel geschreven met een inkt, bestaande uit ijzervitriool, pyrogalluszuur (galnoot-extract) en arabische gom, en op de wijze als boven aangegeven, op de plaat gebracht; vervolgens wordt met een rol van leer, gummi of gelatine druk-inktzwartsel op de plaat gebracht; alleen de beschreven plekken nemen het zwartsel aan. Legt men nu op de gezwrartselde plaat een blad papier en strijkt hier met de hand luchtig overheen, dan is de af druk gereed; men zet het inzwarten voort en brengt het gemakkelijk tot 150 afdrukken van gelijke kleur in een uur. Beyer’s hecto graaf bladen worden evenzoo behandeld als de lijmplaat van de gewone H., doch hebben het voordeel, dat het schrift na het gebruik in het blad trekt en derhalve niet verwijderd behoeft te worden. Zie ook Tachograaf.
