Eisleben

betekenis & definitie

Hoofdpl. v/d Mansfelder Seekreits v/h pruis. regeeringsdistrict Merseburg, vroeger hoofdstad v/h graafsch. Mansfeld, geboorteplaats van Luther, die hier ook overleed, telde in 1900: 23.900 inw., heeft een r.-kath. en vijf evangelische kerken, waaronder de in 1877 gerestaureerde Andreaskirche met gedenkteekenen der graven van Mansfeld, den Lutherkansel, en de in 1817 bij gelegenheid van het reformatie-jubileum door Frederik Wilhelm III geschonken busten van Luther en Melanchton, benevens de 1834—37 gerestaureerde Peter-Pauls-Kirche, waarin Luther gedoopt werd, en waar een stuk van zijn mantel en zijn leeren kap getoond wordt; E. heeft een gymnasium, 16 Febr. 1546 door Luther gesticht, sinds 1883 in nieuwe gebouwen gevestigd, en verschillende andere inrichtingen van onderwijs. Het huis waarin Luther geboren werd brandde in 1689 ten deele af, doch werd weder opgebouwd en tot school voor onvermogende weezen ingericht, die in 1807 door koning Frederik Wilhelm III uitgebreid en in een nieuw gebouw in de nabijheid gehuisvest werd; later werd ook Luther’s sterfhuis, gelegen tegenover de Andreaskerk, gerestaureerd, en gedeeltelijk tot museum, gedeeltelijk tot school ingericht; het bronzen Lutherstandbeeld (van Siemering, gegoten door Gladenbeck), werd 10 Nov. 1883 onthuld. E. heeft mout-, azijn-, schoenfabrieken, brouwerijen, bloemkweekerijen, handel in zaden, en in den omtrek koper- en zilvermijnen. Het te E. gebrouwen bier is bekend onder den naam Krabbel. E. is ook de geboorteplaats van den theoloog Agricola en van Fr. Königs, uitvinder der snelpers, en die hier een bronzen standbeeld heeft (het werk van Schaper), in 1891 onthuld. E. wordt voor de eerste maal vermeld in 994, onder den naam Isleve; het was een bezitting dor graven van Mansfeld, en sinds de 12de eeuw het bloeiend middelpunt van een belangrijk mijndistrict; in don grooten Boerenoorlog van 1525 had het zwaar te lijden. Na het uitsterven der graven van Mansfeld (1780) kwam de stad aan Saksen, en ten slotte in 1815 aan Pruisen.