1) Provincie van het koninkrijk Spanje, in Oud-Castilië, begrensd ten n. dooide provincie Santander, ten o. door Alava, Logrono, en Soria, ten z. door Segovia en ten w. door Valladolid en Palencia, 14196 km-, groot, 340.000 inw-, landbouw, veeteelt; het land behoort grootendeels tot de castiliaansche hoogvl. die zich hier, in het dal yan den BovenEbro, aan den noordrand, met de Paramos de la Reinosa, en in het oosten bij de grens met Logrono met de Siërra de la Demanda tot boven 2000 meter verheft; de vruchtbaarste deelen zijn de dalen van de Duero in het z., van de Arlanzon en der Arlanza; de oude weg van Madrid naar Iran loopt over een lengte van 178 km. door B. en verbindt hier de steden Aranda de Duero, Burgos en Miranda de Ebro, terwijl overigens de spoorweg van Vallodolid naar Bilboa de provincie van het z.w. naar het n.o. doorloopt.
2) Oude bevestigde stad, hoofdpl. der spaansche provincie van denzelfden naam, 32,000 inw., een der gezondste steden van Spanje, ligt in een vruchtbare vlakte, is amphitheatersgewijze gebouwd om en op een heuvel, aan den rechteroever van de op drie plaatsen overbrugde Arlanzon, die de eigenlijke stad van haar voorsteden La Vega, Las Huelgas en San Pedro scheidt, aan de spoorlijn Iran— Madrid; zij heeft een aanmcrkelijken omvang, heeft over het geheel een ouderwetsch aanzien, is ondanks haar nauwe, hoekige straten zeer zindelijk, en is van oude muren met nieuwe torens omgeven; op den top des heuvels rondom welke de stad zich uitbreidt ligt de door Joseph Bonaparte uit het voormalige alcazar der oud-castiliaansche koningen herschapen en van nieuwe vestingwerken voorziene citadel; aan de n.-zijde van den heuvel het fort Tenazas; in het stadhuis rust sinds 1812 het gebeente van den Cid en van zijn gemalin Ximene; B. heeft vele kerken, 2 collegios, een circus voor stierengevechten en een badhuis; onder de promenaden is El Espolon de voornaamste; onder de vele pleinen is de door zuilengangen omgeven Plaza de Gobierno het fraaiste; het voornaamste gewrocht van bouwkunst te B. is de in 1'221 in zuiver gotischen stijl begonnen groote kathedraal; B. is een wapenplaats eersten rang, en zetel van een kardinaal-aartsbisschop ; de in 1550 gestichte, in 1776 vernieuwde universiteit bleef lang kwijnend en werd eindelijk opgeheven; er zijn een gymnasium, een aartsbisschoppelijk priester-seminarie en verscheidene andere instellingen van onderwijs; B. geldt als de stad waar het zuiverst spaansch wordt gesproken. De stad werd in 884 als residentie der graven van Castilië en Leon gesticht en telde na een bestaan van ruim een eeuw 80.000 inw.; zij verviel echter sneller nog dan zij opgekomen was, toen Alfonso VI de residentie naar Toledo verlegde; 10 Nov. 1808 vernietigde Soult bij B. met 40.000 man het 20.000 man sterke spaansche leger onder den markies van Belvedere; in Sept. en Oct. 1812 zocht Wellington B. vruchteloos stormenderhand te nemen.
