(Asciburgum, Askafaburg) Hoofdpi. v. h. gelijkn. district (Bezirksambt, 32.000 inw.) van het beiersche regeeringsdistrict Unterfranken, 10 km. van de Hessische, 20 van de pruisische grenzen, 125 meter bovenliet vlak der zee, aan de Main, niet ver van de monding hierin van de Aschaff, aan de spoorlijnen Wtirzburg—A. (89l/?km.), A.—Amorbach (45 km.) en Mainz—Darmstadt—A. (76 km.) Tot de voornaamste gebouwen, instellingen enz. behooren: de Stiftskirche (980 gebouwd, onder hertog Otto van Beieren, 1870—1881 herbouwd, in den romaanschen stijl), de kerk Unserer Lieben Frau (1016 gebouwd, 1768 herbouwd), de St.Agathakerk, de Dreifaltigkeitskirche (1619 gebouwd), het slot Johannesburg (1614 voltooid, opgetrokken van rooden zandsteen, met 4 hoektorens, elk 52 meter hoog, met uitgestrekt park, bibliotheek en kunstverzameling), het Pompejaansche huis (Pompeianum, een in 1849 voltooide navolging van het huis van Castor en Pollux te Pompeji), het gerechtshof, de in 1854 ter eere van den geschiedschrijver Hersfeld opgerichte obelisk op het Kar elsplein; een gymnasium, een reaalschool, een afdeellng der Kongregation der Schwestern vom Göttlichen Erlöser für ambulante Krankenpflege, een overdekte markt, ijzergieterijen, bierbrouwerijen, handel, veemarkt enz. 14.000 inwoners.
Het punt waar A. is gelegen, werd door de Romeinen geschikt geoordeeld voor den aanleg van een kasteel, waaromheen zich langzamerhand een stad ontwikkelde, die in 1122 door aartsbisschop Adalbert I krachtig werd versterkt; in den 30-jarigen oorlog had A. veel te lijden, nl. in 1631 van Gustaaf Adolf, in 1634 na den slag bij Nördlingen van de Spanjaarden, in 1646 van de Franschen en Zweden ; in 1647 werd zij door de keizerlijken onder Garnier ingenomen. Turenne bezette A. in 1672. Bij de ontbinding van het aartsstift Mainz, in 1803 werd A. hoofdstad van het vorstendom A., dat een oppervlakte van 1700 [H km* besloeg en dat na Napoleons val aan Oostenrijk kwam, welk land het bij het Verdrag van 24 Juni 1814 tegen Tirol en Salzbnrg aan Beieren afstond. 14 Juli 1866 werd bij A. de oostenrijksche divisie-Neipperg door de pruisische divisie-Göben verslagen, en op dienzelfden dag werd A. door de pruisische troepen bestormd.
Aschaffenburg is verder in de geschiedenis nog bekend door het later te Weenen bekrachtigde concordaat van A., 17 Febr. 1448, tusschen keizer Frederik van Duitschland en den pauselijken gezant kardinaal Carvajal gesloten, en 19 Maart door den paus bevestigd.
