Cocaïneverslaving is een psychische aandoening, waarbij iemand zodanig afhankelijk is van het gebruik van cocaïne, dat diegene niet meer normaal kan functioneren zonder dit middel. Bij cocaïneverslaving is sprake van geestelijke verslaving, cocaïne is lichamelijk niet verslavend.
Wanneer iemand cocaïne gebruikt, kan dit de volgende effecten geven: een euforische stemming, verhoogde energie en onderdrukking van vermoeidheid en honger. Cocaïne maakt dat iemand zich groots voelt, zelfverzekerd. Doordat vermoeidheid onderdrukt wordt, gaat iemand die cocaïne gebruikt snel over zijn of haar eigen grenzen heen. Als de drug is uitgewerkt, voelt iemand zich dan ook vaak totaal uitgeput. Het gevolg is dat diegene opnieuw cocaïne neemt, om weer energie en zelfvertrouwen te krijgen. Op die manier ontstaat er een vicieuze cirkel. Dit heeft met name betrekking op de geestelijke afhankelijkheid, het lichaam zelf raakt in principe niet afhankelijk van de drug. Een cocaïneverslaafde heeft steeds meer van het middel nodig om hetzelfde effect te krijgen. Andere mogelijke gevolgen van een cocaïneverslaving zijn ondervoeding, paniekaanvallen, slaapstoornissen, beschadiging van de neusholte en hartproblemen.
Bij het ontstaan van een cocaïneverslaving kunnen meerdere factoren een rol spelen. Persoonlijke oorzaken, zoals een laag zelfbeeld, kunnen ertoe leiden dat iemand cocaïne gaat gebruiken om zich zelfverzekerder te voelen. Verder kan de omgeving een rol spelen, als mensen de drug gaan gebruiken om spanningen kwijt te raken of problemen te ontlopen. Tevens is erfelijkheid van invloed op of iemand wel of niet verslaafd raakt.
Een cocaïneverslaving kan behandeld worden middels een vorm van cognitieve gedragstherapie, de Community Reinforcement Approach (CRA). Deze therapie is erop gericht om elke behandelstap van de verslaafde positief te bekrachtigen. Er wordt daarbij ook sterk gekeken naar de omgevingsfactoren, zoals sociale contacten en hobby’s.
