Spreekwoorden en gezegden

F. Stoett (1977)

Gepubliceerd op 14-10-2020

Iemand de oren wassen

betekenis & definitie

hem op een gevoelige wijze vermanen, hem kastijden, hem zeggen waar het op staat, hem zijn geheugen eens opfrissen. De reden waarom juist van het wassen der oren sprake is, moet wellicht gezocht worden in het oude volksgeloof dat kennis en inzicht uitsluitend afhankelijk zijn van de reinheid der zintuigen1).

Door het wassen der oren wordt, meent men, beter begrip verkregen en omgekeerd door verontreiniging die gave weggenomen: vuilheid had de macht de geest te verstompen en verdoving te veroorzaken. Vgl. Lat. emunctae naris (eig. met gesnoten neus), schrander. De uitdr. is niet oud (wel vindt men bij A. Bijns „sij (wilt) mijn oren verwennen”); het Fr. heeft la ver la tête d quelqu’un, Zndl. iemand een bolwassing geven; het Hd. einem die Ohren reiben, schaben, warm machen (Wander 3, 1129— ’30). — Gewest, in Z.-Nederl. is bekend van zijn oren maken voor: opspelen, tekeergaan.