Spreekwoorden en gezegden

F. Stoett (1977)

Gepubliceerd op 14-10-2020

Iemand de of van de huig lichten

betekenis & definitie

hem op bedrieglijke wijze zijn geld afhandig maken. De oorspr. bet. schijnt te zijn: iemand pijnlijk aandoen (hem de huig door aanraking met zout of peper doen inkrimpen of ook door het hoofd geweldig heen en weer te schudden1); in Zuid-Nederland iemand den huik breken) en vandaar bij overdracht: hem van zijn geld beroven, hem snijden, hem bedriegen (vooral in geldzaken).

Dat men later zeide iemand van de huig lichten kan hieraan zijn toe te schrijven, dat men tevens dacht aan iemand van iets beroven1 2). Vgl. vroegere synonieme uitdrukkingen als: iemand een kies trekken, iem. van de kei snijden, iem. een gat in de neus boren, enz. Fr. tirer une carotte d quelqu’un; Hd. einen um elwas prellen; jemand über’s Ohr hauen.1)Het eigenlijk lichten geschiedt door iemand een enkel haartje uit de kruin van ’t hoofd te trekken, dat moet dan volgens ’t volksgeloof, juist het middelste haartje van het hoofd zijn, anders baat het niet. Dit haartrekken is het eigenlijke lichten, oplichten van de huig. Immers meent men dat de huig, binnen door ’t hoofd heen, juist aan dat haartje verbonden is.
2)Zie voor dergelijke gevallen van contaminatie of versmelting: Verdam, Uit de Gesch. der Ndl. Taal, 4de druk, bl. 272.