Spreekwoorden en gezegden

F. Stoett (1977)

Gepubliceerd op 14-10-2020

Hoogmoed komt voor de val

betekenis & definitie

hovaardij gaat aan verderf vooraf; ondergang en ellende zijn de onvermijdelijke gevolgen van hoogmoed. Waarschijnlijk ontleend aan de bijbel en wel aan Spr. 16, vs. 18: „Hovaardigheid is voor de verbreking; en de hoogheid des geestes voor den val”1), maar toch ook wel gebezigd met gedachte aan de val der engelen, die immers het gevolg was van hoogmoed, de eerste der hoofdzonden.

Verwant is de gedachte dat wie al te snel tot hoge staat komt, die niet lang behoudt: „het is een out spreecwoort, dat so wie met haeste hooch op climt, dat hi altemet onuersienlijc valt oft daelt”, Celestina Q iiij v°. Vgl. Fr. l’orgueil est l’avant-coureur de la chute; Hd. Hochmut kommt vor dem Fall; Eng. pride will have a fall; pride goes before, and shame comes after.1) De Leidse Vertaling luidt: „Aan den val gaat trots vooraf, aan de struikeling hoovaardij”; de Nieuwe Vert. heeft zich weer aangepast aan de spreekwoordelijk geworden wending en zegt: „Hovaardij gaat vooraf aan het verderf, en hoogmoed komt vóór den val”.