Spreekwoorden en gezegden

F. Stoett (1977)

Gepubliceerd op 14-10-2020

De morgenstond heeft goud in de mond

betekenis & definitie

vroeg opstaan is profijtelijk. De voorstelling dat de morgenstond, gepersonifieerd als Aurora, goud in haar mond draagt, vindt men in allerlei volkssagen.

In de Zweedse versie valt een gouden ring uit haar mond als zij lacht; in de Noorweegse vallen goudstukken uit haar mond als zij spreekt, en uit haar haren wanneer zij zich kamt. In de Deense vallen edelgesteenten uit haar mond en goud en zilver uit het haar, en ook in de Roemeense valt goud en zilver uit heur haar wanneer zij zich kamt. In het Hongaars zegt men die vroeg opstaat vindt een goudstuk. Het waarschijnlijkst is echter dat we in mond niets anders moeten zien dan een zich vanzelf voordoend rijmwoord, zoals in avondrood, water in de sloot; mist, ijs in de kist; Zuidndl. zo zat als ’ne patat; Drents zo dom als een koffietrom en dergelijke (vgl. n° 846). Fr. à bon gain qui se leve matin; l’aurore est l’amie des Muses; Hd. Morgenstunde hat Gold im Munde; Eng. early to bed and early to rise makes a man healthy, wealthy, and wise; the early bird catches the worm.