• Home
  • Inloggen
  • Onderwijs
  • Over
  • Geschiedenis
  • Kiosk
  • Contact
  • Manifest

ENCYCLOPEDIE SINDS 1946

 

Spreekwoorden zoeken

schoon schip maken

toen de man salaris had gebeurd, maakte hij schoon schip: hij betaalde alle schulden.

Schoon schip maken

Wat niet deugt wegnemen

Schoon schip maken

Al zijn oude schulden betalen

Schoon schip maken

Opruimen, wegnemen al wat niet deugt

Schoon schip maken

Aan boord maakt men letterlijk 'schoon schip' op zaterdag (het gewone schoonmaken van het opperdek noemt men ‘dekspoelen’); voorts kent men nog 'generaal schoon schip’ maken, en dit gebeurt na kolenla...
Lees meer

Door schade en schande wordt men wijs

Het ondergaan van verlies leert voorzichtig zijn

Door schade en schande wordt men wijs

Door tegenslagen leert men in de toekomst voorzichtiger te zijn

Door schade en schande wordt men wijs

Soms met de toevoeging: maar ook arm. Vermoedelijk is deze uitdrukking ontleend aan Spr. 6:39, waar staat: ‘Plaag en schande zal hij (de overspeler) vinden en zijn smaad zal niet uitgewist worden’. De...
Lees meer

door schade en schande wordt men wijs

→ ervaring is de beste leermeester.

Wie de schade heeft, heeft de schande erbij

Wie geld heeft geleend en het niet terug krijgt is het schade en als ge het terug durft vragen is het schande

Die de schade heeft, heeft de schande toe

Iemand die schade heeft ondervonden, wordt ook nog dikwijls bespot

Die de schade heeft, heeft de schande toe

Wie verliest, wordt daarbij doorgaans nog bespot

De wolf bij de schapen opsluiten (in de schaapskooi sluiten)

Iemand de gelegenheid geven veel kwaad te doen

Driemaal is scheepsrecht

Gezegd wanneer men voor de derde keer iets doet

Driemaal is scheepsrecht

Als men voor de derde keer iets doet, moet het goed gaan

Driemaal is scheepsrecht

Alle goede zaken bestaan in drieën; al is iets tweemaal mislukt, moet men het daarom nog niet opgeven

Driemaal is scheepsrecht

Dit spreekwoord wordt nooit in ongunstige zin gebruikt, en kan dus niet aan het scheepsstrafrecht ontleend zijn, zoals door Van Eyck wordt verondersteld. Of het af te leiden is uit de vrijheid, aan de...
Lees meer

Duren is een schone stad, maar blijven duren een nog schonere

Mooie dingen duren niet lang

Duren is een schone stad (maar blijven duren is nog een schonere)

Mooie dingen duren niet lang

Wie zijn neus schendt, schendt zijn aangezicht

Wie gebreken van zijn familie aan het licht brengt, deelt zelf in de schande

Wie zijn neus schendt, schendt zijn aangezicht

Wie van een bloedverwant kwaad vertelt, deelt zelf in die schande

Wie zijn neus schendt, schendt zijn aangezicht

Men moet nooit kwaadspreken over zijn eigen familie, omdat men zich daar zelf ook mee te schande maakt

Wie zijn neus schendt, schendt zijn aangezicht

Wie gebreken van zijn nabestaande aan het licht brengt, deelt zelf in de schande. Hetzelfde als: Zijn eigen nest bevuilen (zie 6437)

wie zijn neus schendt, schendt zijn aangezicht

je moet geen verkeerde dingen vertellen over je eigen familie, je vertelt dan eigenlijk kwaad van jezelf.

wie zijn neus schendt, schendt zijn aangezicht

wie kwaad spreekt over de mensen om zich heen, beschadigt ook zichzelf

wie zijn neus schendt, schendt zijn aangezicht

wie zijn neus beschadigt, verminkt zijn gehele gezicht

Die zijn neus schendt, schendt zijn aangezicht

Spreek nooit kwaad over uw bloedverwanten, want ge deelt zelf in de schande

School maken

Opgang maken, ingang vinden, verbreid worden. Het beeld is niet geheel duidelijk

Samen uit, samen thuis

Als men samen aan iets begint, moet men het ook samen afmaken

Samen uit, samen thuis

Gekscherend gezegd wanneer men met iemand meegaat en afspreekt, ook weer met hem te zullen terugkeren

Een Salomo’s oordeel

Deze uitdrukking is ontleend aan 1 Kon. 3:16-28. De geschiedenis is deze: Twee moeders komen tot koning Salomo om recht. Zij bewoonden hetzelfde huis en hadden ieder een kind, waarvan er één komt te s...
Lees meer

overdaad schaadt

gebruik toch niet zoveel suiker, overdaad schaadt: als je teveel van iets krijgt, kan dat schadelijk zijn, je moet wel genoeg, maar niet teveel van iets krijgen.

Overdaad schaadt

Te veel is nooit goed

Overdaad schaadt

Je kunt te veel van het goede krijgen, alles met mate

Valse schaamte

Zich ergens voor generen en daardoor oorzaak zijn, dat men in bepaalde moeilijkheden niet geholpen wordt. Vgl. Horatius, Epistolae (I, 16, 24): ‘Stultorum incurata pudor malus ulcera celat’, d.i.: val...
Lees meer

De schroeven aandraaien

Harder optreden
toon meer resultaten
  • Spelling van schoon schip maken

uitgelicht

Winkler Prins Studie

Nu beschikbaar op Ensie! Winkler Prins encyclopedie met afbeeldingen, illustraties, geluidsfragmenten en video's.

Bekijk direct!

ENCYCLOPEDIE SINDS 1946

  • Home
  • Inloggen
  • Onderwijs
  • Over
  • Geschiedenis
  • Kiosk
  • Contact
  • Manifest
  • Word vriend
  • Woorden beginnend met
  • Synoniemen
  • Spreekwoorden
  • De of Het
  • Schrijvers
  • Categorie
  • Afkorting
  • Vervoegen
  • Disclaimer
  • NTD
  • Artikel publiceren?
  • Adverteren?
© 2025 Ensie

Inloggen

Log hier in om direct te kunnen beginnen met schrijven.

Toevoegen aan favorieten?

Favorieten

Wil je dit begrip toevoegen aan je favorieten? Word dan snel vriend van Ensie en geniet van alle voordelen:

  • Je eigen Ensie account
  • Direct toegang tot alle zoekresultaten
  • Volledige advertentievrije website
  • Gratis boek cadeau als welkomstgeschenk

Klik hier om vriend te worden