De dans ontspringen betekent: ontkomen aan een gevaar, waarvan vele anderen wel het slachtoffer worden. Hoewel het woord ‘dans’ al in de zestiende eeuw werd gebruikt in de zin van ‘strijd’, ‘gewoel’, lijkt het heel waarschijnlijk dat met het woord dans in deze uitdrukking de Dodendans of Danse macabre wordt bedoeld.
De Dodendans was in de middeleeuwen een zinnebeeldige voorstelling van de ontmoeting tussen levenden en doden, waarbij de levenden door de doden worden gewezen op de vergankelijkheid van het aardse en de zekerheid van de dood. Naar het schijnt is de Dodendans, die sinds het eind van de veertiende eeuw een belangrijk thema in de middeleeuwse voorstellingswereld vormde, in Frankrijk ontstaan. In zijn werk Herfsttij der Middeleeuwen (1919) wijdde J. Huizinga (1872-1945) aan de Dodendans onder meer de volgende regels:‘In ieder geval, ‘t zij vroeger of later, de Dodendans werd gespeeld evengoed als geschilderd of in prent gebracht. De hertog van Bourgondië laat hem in 1449 opvoeren in zijn hotel te Brugge. Hadden wij eenig denkbeeld van de uitmonstering van zulk een spel: de kleuren, de bewegingen, het glijden van licht en schaduwen over de dansenden, wij zouden nog beter de ernstige verschrikking begrijpen, die de Doodendans over de gemoederen bracht, dan het ons de houtsneden van Guyot Marchant en van Holbein doen. (. . .) Nergens kon die aapachtige dood zo op zijn plaats zijn, die grinnikend, met de passen van een ouden stijven dansmeester, den paus, den keizer, den edelman, den daglooner, den monnik, het kleine kind, den zot en al de andere beroepen en standen uitnoodigend mee trekt.’ (Herfsttij der Middeleeuwen, Haarlem 1935, blz. 203).
