Een proces-verbaal is een schriftelijk verslag van wat er op rechtszittingen aan de orde is gekomen. Ook kan een proces-verbaal een officieel schriftelijk verslag van een overheidsambtenaar zijn.
Een proces-verbaal is een akte en dient als verslag. Constateringen van feiten en omstandigheden, zoals het tijdstip, de plaats en de soort overtreding staan in het proces-verbaal beschreven. Ook verklaringen en de persoonsgegevens van betrokken en getuigen komen onder meer voor in de akte. Een proces-verbaal dat dient als officieel schriftelijk verslag van een politieambtenaar betreft een verslag met feiten die zijn waargenomen en een verklaring die de ambtenaren hebben verkregen van een verdachte of een getuige.
In de rechtspraktijk wordt het begrip ook gebruikt. Een proces-verbaal wordt namelijk opgemaakt na een zitting van een rechterlijk college. In dit proces-verbaal wordt vastgelegd wat er in de zitting is gebeurd en wat er door de rechters, de partijen en hun advocaten is gezegd. Bij een strafzaak wordt bijgehouden wat de officier van justitie, de verdachte en diens advocaat zeggen.
Een proces-verbaal kan worden gebruikt als wettig bewijsmiddel. Een proces-verbaal moet volgens de wet worden opgemaakt door colleges en personen die hiertoe bevoegd zijn. Ook moet het proces-verbaal de mededeling bevatten van feiten en omstandigheden die door henzelf zijn waargenomen of die zij hebben meegemaakt. Voorbeelden van gebeurtenissen waar een proces-verbaal voor wordt opgemaakt, zijn het zetten van wereldrecords, een beëdiging van een ambtenaar en bij de geboorte van een prins of prinses in België. Hierin wordt officieel vastgelegd dat de troonopvolger is geboren.
