Bij post-truth zijn de omstandigheden, waaronder objectieve feiten, minder invloedrijk in het vormen van publieke opinie, dan een beroep op emotie en persoonlijk geloof.
Het verschijnsel post-ruth is niet nieuw. The Nation schrijft dat het woord ‘post-truth’ al in het magazine verscheen in 1992. Hierbij wordt gerefereerd door de Servisch-Amerikaanse auteur Steve Tesich naar de Iran-Contra-affaire van 1986, waarbij de Amerikaanse president Reagan ontkende dat er wapens waren verkocht aan Iran om de contra’s uit Nicaragua te financieren.
Andere voorbeelden zijn Clinton ‘Ik had geen seks met die vrouw’, Tony Blair met ‘de oorlog tegen Irak met de leugen dat Irak massavernietigingswapens bezat’ en Trump met ‘de ontkenning van de verandering van het klimaat’. De objectieve waarheid bestaat wel maar ze doet er simpelweg niet toe. De leugens zijn er niet toe om de waarheid te verdoezelen, maar om vooroordelen te versterken.
Het gevolg is dat het checken van de feiten niet zorgt voor een veranderende opinie. Volgens hoogleraar Paul Frissen moeten we zoeken naar nieuwe politieke verhalen, over ‘lotsverbondenheid, over een in geschiedenis gewortelde toekomst’. In deze visie ontmasker je leugens schijnbaar niet met feiten, maar ontmantel je ze met visie.
