Een observatie is een objectieve waarneming van gedragingen of gebeurtenissen, die wordt uitgevoerd met een bepaald doel voor ogen.
Hoewel een observatie zo objectief mogelijk dient te worden uitgevoerd, is volledige objectiviteit onmogelijk. Observaties worden immers uitgevoerd door mensen en ieder individu geeft zijn of haar eigen interpretatie aan wat er plaatsvindt. Wanneer bijvoorbeeld conflictgedrag wordt geobserveerd, hangt het grotendeels van de observator af wat als 'conflictgedrag' wordt beschouwd. Ten goede van de objectiviteit kan worden gekozen voor een gestructureerde observatie. Dit houdt in dat van tevoren exact is vastgesteld op welk type gedragingen of gebeurtenissen wordt gelet.
Hoewel een structurele observatie minder onderhevig is aan eigen interpretaties van de observator, is in sommige gevallen een ongestructureerde observatie geschikter. Bij ongestructureerde observaties wordt naar de gedragingen en gebeurtenissen in het algemeen gekeken, waardoor de observatie in meerdere mate onderhevig is aan de interpretaties van de observator. Door middel van ongestructureerde observatie kunnen bepaalde opvallendheden en patronen in gebeurtenissen of gedragingen aan het licht komen. De mate waarin een observatie gestructureerd is hangt af van het aantal voorwaarden dat vooraf wordt gesteld aan de te observeren gedragingen of gebeurtenissen. Naast de onderverdeling in gestructureerde of ongestructureerde observaties, zijn er verschillende observatiemethoden te onderscheiden. Zo bestaat er participerende observatie, waarbij de observator in meerdere of mindere mate tot de te observeren situatie behoort, en introspectie, waarbij de participant zichzelf observeert.
